Անհրաժեշտ է կիրառել պատժից ազատման հատուկ եւ արագացված ընթացակարգեր. Դիտորդական խումբ

Պայմանավորված Հայաստանի Հանրապետությունում ՔՈՎԻԴ-19 համաճարակի պատճառով ստեղծված իրավիճակով՝ ՀՀ ԱՆ ՔԿՀ-ներում եւ մարմիններում հասարակական վերահսկողություն իրականացնող հասարակական դիտորդների խումբը (այսուհետ՝ Խումբ) հերթական անգամ դիմել է ՀՀ արդարադատության նախարարություն՝ պարզելու համար, թե ազատությունից զրկված անձանցից քանի տոկոսն են կազմում 60 տարեկանից բարձր շեմ ունեցող անձինք, ազատությունից զրկված անձանցից քանի տոկոսի մոտ է առկա քրոնիկ հիվանդություն, եւ 60 տարեկանից բարձր շեմ ունեցող անձանցից քանի՞ տոկոսի մոտ է առկա քրոնիկ հիվանդություն:

Ի պատասխան՝ ՀՀ արդարադատության նախարարությունից հայտնում են, որ ազատությունից զրկված անձանց շրջանում 60 տարեկանից բարձր շեմ ունեցող անձանց թիվը կազմում է 95, որն ազատությունից զրկված անձանց ընդհանուր թվի մոտ 4.2%-ն է։

Քրոնիկ հիվանդություններ առկա են ազատությունից զրկված 255 անձի մոտ, որը կազմում է ազատությունից զրկված անձանց ընդհանուր թվի մոտ 11.3%-ը։ Ազատությունից զրկված անձանց շրջանում 60 տարեկանից բարձր շեմ ունեցող եւ քրոնիկ հիվանդություններ ունեցող անձանց թիվը 32 է, որը կազմում է ազատությունից զրկված անձանց ընդհանուր թվի մոտ 1.4%-ը։

Արդարադատության նախարարությունից հավելյալ տեղեկացրել են նաեւ, որ քրեակատարողական հիմնարկները ունեն 5346 անձի համար նախատեսված լրակազմ, որում 2020թ. ապրիլի 1-ի դրությամբ պահվել է 2259 անձ:

Հղում կատարելով Եվրոպայի խորհրդի 2019թ. տարեկան քրեական վիճակագրությանը՝ նախարարությունից նաեւ տեղեկացնում են, Հայաստանն ազատազրկման ամենացածր մակարդակն ունեցող երկրների շարքում է: Ապրիլի 1-ի դրությամբ Եվրոպայի խորհրդի բանտային բնակչության խտության ինդեքսով (100 տեղի հաշվով) ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական հիմնարկներում խտությունն ընդամենը 42.2 % է (գրեթե երկու անգամ ցածր է եվրոպական միջինից (89,5%)):

Տրամադրված պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ 2020թ. մարտի 16-ից մինչեւ մարտի 31-ը պատժից ազատվել է 18 դատապարտյալ (1-ը՝ ծանր հիվանդության հիմքով, 6-ը՝ պայմանական վաղաժամկետ, 1-ի պատիժը ազատազրկումից փոխարինվել է հանրային աշխատանքով, 10-ը՝ պատիժը լրիվ կրելով), իսկ կալանքից՝ 40 անձ: Ապրիլ ամսվա առաջին տասնօրյակում եւս արձանագրվել է ազատումների թվի աճ:

Նախարարությունը միեւնույն ժամանակ պարզաբանում է, որ քրեակատարողական հիմնարկներում իրականացվող կանխարգելիչ միջոցառումներին զուգահեռ, կարեւորելով քրեակատարողական հիմնարկներում գտնվող անձանց առողջության պահպանման իրավունքի իրացման ուղղությամբ պետության ստանձնած պարտավորությունները՝ 2020թ. ապրիլի 2-ին ՀՀ արդարադատության նախարարը դիմել է իրավապահ մարմինների ղեկավարներին՝ Հայաստանում արտակարգ իրավիճակի հիմքով հայտարարված արտակարգ դրության պայմաններում նոր կորոնավիրուսային վարակի դեմ պայքարի շրջանակում ջանքերը մեկտեղելու եւ կալանավորումը որպես խափանման միջոց ընտրելու մասին միջնորդություններ ներկայացնելուց հնարավորինս ձեռնպահ մնալու առաջարկով:

Գնահատելով արդեն իսկ ձեռնարկված քայլերն ու առկա վիճակագրական պատկերը, Խումբը, այնուամենայնիվ, կոչ է անում ՀՀ արդարադատության նախարարությանը հետեւողականություն ցուցաբերել եւ գործադրել հատուկ եւ արագացված ընթացակարգեր՝ ազատությունից զրկված անձանց պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակելու, ուղղիչ հիմնարկի տեսակը փոխելու, ծանր հիվանդության հիմքով պատժից ազատ արձակելու, ինչպես նաեւ պատժատեսակները փոխելու համար: