ԲԱՑԱՀԱՅՏՈՒՄ․Ամուլսարի տենդով վարակվածների եւ թուղթ-դոլար կողոպտելու հիվանդությամբ տառապող ոհմակի մասին
Օրերս հայտնի դարձավ, որ Ամուլսարի հանքը վերագործարկվելու է։ Թվում էր, թե ճանապարհ փակողները պետք է ինքնաբուխ նետվեին դուրս այս լուրից հետո, բայց նրանցից ամենաճղճղանները շտապեցին հայտարարել, որ իրենց վրա հույս չդնեն։ Դա նշանակում է, որ հիմա նրանց փող չեն տալիս «բնապահպանություն» անելու համար։ Իսկ եթե փող չկա, ապա այդ «բնապահպանները» դառնում են ձկան պես համր ու գնում այնտեղ, ուր փող կա։
Նկատենք, որ Ամուլսարը ՀՀ երկրորդ հանքարդյունաբերական բիզնեսն է, որտեղ կառավարությունը բաժնետեր է։ Առաջինը «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատն» է, որտեղ կառավարությունը 21,8 տոկոս մասնաբաժին ունի։
Ի՞նչ վտանգներով եւ անդառնալի ռիսկերով հղի հանքի շահագործում հարցի պատասխանը փորձել ենք ստանալ Կանաչների միության նախագահ Հակոբ Սանասարյանից։
-Պարոն Սանսարյան, տարիներ առաջ Դուք Ձեր հարցազրույցներից մեկում անդրադառնալով Ամուլսարի հանքի շահագործմանը մասնավորապես ասել եք. «Ամուլսարի հանքի շահագոևծումը հանցագործություն է պետության դեմ»: Նախօրեին Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը հայտարարեց, որ 250 միլիոն դոլար արժողությամբ համաձայնագիր ստորագրվել «Լիդիան Արմենիա» ընկերության և Եվրասիական զարգացման բանկի հետ Ամուլսարի հանքի շահագործման համար: Ձեր գնահատականն ենք խնդրում որպես բնապահապան ի՞նչ ռիսկեր է պարունակում հանքի շահագործումը, ո՞վ է, ըստ էության, վարակված ոսկու տենդով:
-Իրոք, Ամուլսարի հանքի շահագործումը հանցագործություն է պետության դեմ, նույնն է՝ թե ժողովրդի դեմ, քանի որ ծանր մետաղներով և ռադիոակտիվ տարրերով աղտոտվելու են, ճիշտ կլինի ասել՝ թունավորվելու են Արփա, Դարբ, Որոտան գետերը, հետևաբար և այդ գետերի ջրերով ոռոգվող հողատարածքները, ինչպես նաև այդ ջրերով սնուցվող ջրային համակարգերը, օրինակ, Սևանա լիճը։ Հողի, ջրի աղտոտումը կբերի օդի աղտոտման, ինչը կսկսվի հանքի շահագործումից որոշ ժամանակ հետո և աստիճանաբար կմեծանա թթվային դրենաժի ծավալմամբ։ Ծանր մետաղներով օդի աղտոտումը սպառնալիք է նաև արոտավայրերի համար։ Պետք է իմանալ, որ թթվային դրենաժը տևելու է հարյուրամյակներ ու հազարամյակներ։ Հանքի շահագործումը կբերի մակերևութային և ստորգետնյա ջրերի, բուսական ու կենդանական տարատեսակների նվազման ու ոչնչացման, ավանդական աշխատատեղերի վերացման, մարդու առողջության խաթարման, բնակավայրերի ամայացման։
Ինչ վերաբերում է 250 միլիոն դոլար արժողությամբ համաձայնագրին, ապա պետք է պարզել, թե այդ գումարը ինչ նպատակով է ծախսվելու։ Բնակչության ճնշող մեծամասնությունը հավանաբար մտածում է, որ այդ գումարը ծախսվելու է ՀՀ տնտեսությունը զարգացնելու, ռազմական խնդիրները լուծելու, դպրոցը, գիտությունը, առողջապահությունը և այլ խնդիրներ բարվոք վիճակի հասցնելու համար, սակայն այդ 250 միլիոնը, կարծում եմ, «Լիդիան Արմենիա» ընկերությունը ծախսելու է տեխնիկա, տեխնոլոգիա, մեքենաներ, սարքավորումներ, քիմիական ու պայթուցիկ նյութեր գնելու համար, որպեսզի կարողանա հանքաքարը հանել և իր ուզած մետաղը կորզել։
մանրամասները՝Iravunk.com-ում