ՉԻ ԲԱՑԱՌՎՈՒՄ, ՈՐ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ՎԵՐԱԾԵՆ ՄԶԿԻԹԻ. ՇՈՒՇԻԻ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏ

Մայիսի 9-ին ընդառաջ ադրբեջանցիները հանել են Շուշիի Ղազանչեցոց Ամենափրկիչ եկեղեցու գմբեթները: Ի՞նչ են զգացել այդ լուսանկարները տեսնելիս շուշեցիները, որոնց համար եկեղեցին ոչ միայն հայտնի զբոսաշրջային կենտրոն էր, այլ՝ ամենօրյա աղոթատեղի: Հարցի պատասխանը «Իրավունքը», Արցախ այցելության ընթացքում, տեղում փորձել է ստանալ Շուշիի քաղաքապետ ԱՐԾՎԻԿ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻՑ, ով խորը շունչ քաշելուց հետո ասաց.

Ղազանչեցոց Ամենափրկիչ եկեղեցին Ադրբեջանից հիսուն տարով մեծ է

- Անկեղծ ասած, երբ տեսնում էի, որ բարձրահարկ շենքերը քանդում են, այդքան սրտիս մոտ չէի ընդունում՝ մտածելով, որ հետո նոր, ժամանակակից շենքերում կգնանք, կրկին բնակություն կհաստատենք հայրենի Շուշիում՝ վայելելով թշնամու սարքած էլիտար շենքերը: Բայց երբ տեսա, որ արդեն մոտեցել են Շուշիի Ղազանչեցոց Ամենափրկիչ եկեղեցուն, դա ուղղակի անտանելի զգացում էր, սիրտս, բառի բուն իմաստով, լացում է (աչքերը լցվում են- Ի. Ա.): Չգիտեմ ինչու, աշխարհը լռում է: Լավ, հին հուշարձան-աղբյուրների վրայից, որ հայատառ փորագրությունները ջնջում են, մի տեղ «նորմալ է»՝ ճանաչելով թշնամուն. ոչինչ, դա մենք նորից, ավելի գեղեցիկ ձեռագրերով կփորագրենք: Բայց եկեղեցին, այն էլ նման պատմություն ունեցող եկեղեցին ավիրել՝ միջազգային լռության հովանու ներքո, անասելի ցավ է: Ադրբեջանցիներն այսօր ավիրում են ամենը, ինչը կարող է նրանց հիշեցնել հայի հետքի մասին, ջնջում են, ավերում, անհետացնում ամեն ինչ:

- Էլ ինչե՞ր են ավիրել, պարոն Սարգսյան:

- Վազգեն Սարգսյանի հուշարձանի կողքին կերպարվեստի դպրոցի վրայի փորագրությունները, տառերն են պոկել: Բայց, էլի եմ ասում, եկեղեցու հետ կապված ցանկացած բարբարոսություն մեզ համար ուղղակի ուղիղ հարված է սրտներիս: Առավել եւս, որ չի բացառվում, որ եկեղեցին վերածեն մզկիթի: Արդեն ասում են, որ եկեղեցին իրենցն է, որ այն կոչվել է ոչ թե Ղազանչեցոց, այլ՝ Ղազանչի: Հաշվի չառնելով այն պատմական փաստը, որ Ղազանչեցոց Ամենափրկիչ եկեղեցին Ադրբեջանից հիսուն տարով մեծ է:

Շուշին, Քարին տակն ու Հադրութը հանձնելը ուղղակի դավադրություն էր

- Այսքանից հետո հույս ունե՞ք, որ նորից կվերադառնաք Շուշի:

- Ես չգիտեմ, ես հույսս չեմ կտրում, որ մի օր հետ եմ վերադառնալու: Շուշին, Քարին տակն ու Հադրութը հանձնելը ուղղակի դավադրություն էր, որի պտուղներն այսօր վայելում են մեր ոխերիմ թշնամիները: Չէր կարող Շուշին հենց այնպես նման ճակատագրի արժանանար, մեզ համար դա անբացատրելի է:

- Պարոն Սարգսյան, շուշեցիներն ասում են, որ եթե բոլորը մնային Շուշիում, գուցե թշնամին չհամարձակվեր ձեռքերը մինչեւ Շուշիի հասցնել:

- Գիտե՞ք, իրենք ասում են դա, որպես սրտի հովանք, բայց որ ես մեջն եմ եղել, ինքս եմ տեսել իրականությունը, սեփական մաշկիս վրա զգացել: Ո՞նց կարող էին երեխաները մնալ քաղաքում, երբ ամեն վայրկյան սնարյադներ էին պայթում քաղաքի տարբեր հատվածներում: Թշնամին հստակ ծրագրով եկել էր: Ես էլ էի առաջին օրերը ընդդիմանում, ինքս էի համոզում, որ մնան, որ կանցնի: Բայց հետո, երբ պայթեցրին մշակույթի շենքը, տեսնելով իրավիճակի լրջությունը, հասկացա, որ մնալն ուղղակի անհնար է: Գլխավերեւումդ անընդհատ ԱԹՍ-ներ էին ֆռռում, ու նման պայմաններում ստիպել, համոզել ժողովրդին՝ մնալ, այլեւս անհնար էր:

Մենք պետք է միանանք Ռուսաստանին

- Պարոն Սարգսյան, Նիկոլ Փաշինյանն ասում է, որ Արցախը ապագա ունի: Ի՞նչ եք մտածում այդ մասին:

- Ես կոնկրետ չեմ ուզում այդ անձի ասածը մեկնաբանել: Բայց, այ՛ո, Արցախը պետք է ապագա ունենա: Ու դրա համար մենք պետք է կարողանանք ճիշտ կազմակերպել Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերությունները, այսպես ասած, չգցենք ռուսների տրամադրությունը. ՌԴ-ն տրամադրված լինի, իհարկե, Արցախն ապագա կունենա: Արցախի ապագան այսօր մեծապես կախված է Ռուսաստանից, մենք պետք է կամաց-կամաց քայլերով գնանք եւ միանանք Ռուսաստանին: Մենք չորս կողմից ծուղակի մեջ ենք ու նման վիճակում այլ ելք մենք չունենք, մենք պետք է կառչենք Ռուսաստանից, որ փրկվենք, որ ապահով լինենք:

մանրամասն՝Iravunk.com-ում:

Զրույցը՝ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ