Երբ կդադարեն սպանել հայ զինվորներին Ղարաբաղում

Իմ վաղեմի ծանոթի՝ Ղարաբաղյան պատերազմի ակտիվ մասնակից Դավիթի հետ զրույցի ժամանակ նա խնդրեց ինձ հոդված գրել «Երբ կդադարեն սպանել հայ զինվորներին Ղարաբաղում» թեմայով:

Պետք է ասել, որ Դավիթը հայերին եւ հատկապես Ղարաբաղի հայերին հատուկ ավանդական հայացքներ ունի Ռուսաստանի ու ՆԱՏՕ-ի հանդեպ: Դրա հետ մեկտեղ, նա, ինչպես ցանկացած հայ, ցավով է տանում շփման գծում անվերջանալի ողբերգական դեպքերը:

Սակայն հարցը տրվել է, եւ պետք է պատասխանել, այլապես գրոշի արժեք չունի այն, ինչը կոչվում է «քաղաքական հետազոտություն»: Ընդ որում, Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականության պատճառներն ու տրամաբանությունը բացատրելու համար մտավոր մեծ ջանքեր չեն պահանջվում:

Հայաստանում գազպրոմական խալյավայի վրա ինքնահաստատված «պատվարժան» չաչանակները գերադասում են Հայաստանի անվտանգությունը կապել Ռուսաստանի քաղաքականության հետ եւ նույնիսկ բազմիցս պնդել են, թե Ադրբեջանին Ռուսաստանի կողմից զենքի մատակարարումները բարիք են Հայաստանի համար, իսկ Էջմիածին փոքրիկ քաղաքում բնակվող որոշ «ֆելդմարշալներ» հայտարարել են, որ դա լավ է, քանի որ այդ ամենը բաժին կհասնի հայկական բանակին:

Շա՞տ է հասել հայերին անցած պատերազմում: Ներկայում այդ գազպրոմցիները պնդում են, որ Պուտինը փրկել է Հայաստանը եւ դադարեցրել հարձակումները Ղարաբաղում հայերի դիրքերի վրա:

Ադրբեջանցիների հարձակումները դադարել են մի քանի օր, իսկ հետո վերսկսել նախկին ուժով: Պետք է ասել, որ Ռուսաստանի ու Բելոռուսի քաղաքականության արդյունքում Հարավային Կովկասում խախտվել է ուժերի հավասարակշռությունը, Ադրբեջանի օգտին:

Եթե դա այդպես չլիներ, Ադրբեջանն այդքան ագրեսիվ չէր լինի: Անշուշտ, Ադրբեջանը ներկայում Հայաստանից ուժեղ է բոլոր տեսակների զենքերով ու զորատեսակներով, դա չեն թաքցնում նաեւ հայ զինվորականները:

Իհարկե, դա տեղի է ունեցել Ռուսաստանի քաղաքականության արդյունքում, որը Հայաստանը դարձրել է իր պատանդը: Եթե Ռուսաստանը շահագրգիռ լիներ Հարավային Կովկասի կայունությամբ, դա կլիներ ամուր ու երկարաժամկետ:

Բայց ինչո՞ւ պետք է Ռուսաստանը շահագրգիռ լինի կայունությամբ, եթե կոնֆլիկտայնությունն ու պատերազմի սպառնալիքը Հարավային Կովկասն իր ազդեցության տակ պահելու գլխավոր գործոնն է:

Եթե Ռուսաստանը շփման գծում սադրանքների կապակցությամբ պահանջներ ներկայացներ Ադրբեջանին, դա կլիներ Ադրբեջանի հանդեպ Ռուսաստանի ազդեցության ավարտը, թեեւ այդ դեպքում զինված ընդհարումները կդադարեին:

Բոլորի համար պարզ է, որ ագրեսիվ կողմը Ադրբեջանն է, սակայն այդ մասին Ռուսաստանը երբեք չի հայտարարել, թեեւ ԱՄՆ-ն դա արել է միանշանակ: Ավելին, Մինսկի խմբում Ռուսաստանի մասնակցությունը Ադրբեջանի վարած սողացող պատերազմի դիվանագիտական «ապահովումն» է:

Պետք է նկատի առնել եւս մեկ գործոն՝ ռուս-թուրքական քաղաքական մերձեցումը, այսինքն՝ եւս մեկ գործոն պատերազմը եւ Ադրբեջանի ագրեսիան զսպելու հարցում: Ռուսաստանն ու Թուրքիան ներկայում այնքան սերտ հարաբերության մեջ են, որ Ադրբեջանի այդ արարքները կանխելը բարդություն չի ներկայացնում:

Կա մի թեմա, որը ջանադրաբար թաքցում են հայկական ու առավել եւս ռուսական քարոզչությունը: Այն է՝ ով է Թուրքիայի էքսպանսիոնիստական քաղաքականության գլխավոր զսպողը Սեւծովյան-Կովկասյան տարածաշրջանում: Անկասկած՝ ԱՄՆ-ն եւ ՆԱՏՕ-ն:

Թուրքիան ու Ռուսաստանը վարում են ՆԱՏՕ-ին եւ Եվրամիությանը Հայաստանի ինտեգրումը թույլ չտալու համատեղ քաղաքականություն, ինչը տվել է իր արդյունքը:

Ներկայում Հայաստանի հետ կարելի է անել ամեն ինչ, ոչ ոք շահագրգռված չէ նրա շահերը պաշտպանելու ու անվտանգությունն ապահովելու հարցում:

Ներկայիս իրավիճակը լիովին ձեռնտու է Ռուսաստանին: Հարավային Կովկասում ռուսական քաղաքականությունն իրականացվում է հայկական արյան վրա: Ղարաբաղում հայ զինվորների սպանությունները կարող են դադարել ՆԱՏՕ-ի ու Եվրամիությանը Հաաստանի ինտեգրման արդյունքում:

ՆԱՏՕ-ի գործընկերությունը ներկայում հաջողությամբ շրջանցում է այն հանգամանքը, որի մասին այդքան խոսում են գազպրոմական դեմագոգները՝ 5-րդ կետը: ՆԱՏՕ-ն պաշտպանում է ոչ միայն դաշինքի անդամներին, այլեւ պարտավոր է ապահովել իր բարեկամների անվտանգությունը:

Հայաստանի անվտանգությունը կարող է ապահովվել միայն նրա շահերը ՆԱՏՕ-ի ու ԵՄ-ի շահերին ու սկզբունքներին համապատասխանեցնելու արդյունքում:

Եթե Դավիթն ու նրա ընկերները սրանում չեն տեսնում զինվորների կյանքը փրկելու հնարավորություն, ապա կարող են փնտրել այլ միջոցներ:

Հայկական քաղաքականության մեջ կա վաղեմի եւ ավանդական սկզբունք՝ իրավիճակը հասցնել տապալման, կոլպսի, իսկ հետո պնդել, որ այլ միջոց, բացի վասալացումից, չկա: Այս սկզբունքը հաջողությամբ հաստատվել է 1990 թվականից:

Lragir.am