Ֆրանսիան մերժե՞լ է Հովիկ Աբրահամյանին
Երեւանում ծավալվող հասարակական-քաղաքական զարգացումները ինչ որ իմաստով ստվերեցին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի Ֆրանսիա կատարած երկօրյա աշխատանքային այցը: Մինչդեռ այցը պարունակում է հետաքրքիր նրբերանգներ ու առաջացնում է հարցեր, առաջին հերթին քաղաքական համատեքստում:
Քաղաքական, որովհետեւ տնտեսական առումով Հովիկ Աբրահամյանի այցը, գոնե պաշտոնական հաղորդագրությունների մակարդակում, աներկբայորեն հնարավոր է համարել անբովանդակ: Աբրահամյանի այցի ընթացքում Ֆրանսիայից ստացվող պաշտոնական հաղորդագրություններում բացակայում է ոչ միայն տնտեսական որեւէ կոնկրետ պայմանավորվածության մասին տեղեկություն, այլ նաեւ որեւէ կոնկիրետ թեմայի քննարկում:
Միաժամանակ, 2007 թվականից ի վեր առաջին անգամ վարչապետական մակարդակի այցը Ֆրանսիա անցնում է առանց ֆրանսիական գործարար շրջանակների հետ հանդիպման, այն դեպքում, երբ տնտեսական հարաբերության առումով հայ-ֆրանսիական տնտեսական գործակցության ծավալը երկրորդն է հանդիսանում Հայաստանի համար, Ռուսաստանից հետո:
Միաժամանակ, վարչապետը Հայաստանում լինելով քաղաքական պաշտոն, առաջնային պատասխանատուն է տնտեսական քաղաքականության համար: Իսկ նկատի ունենալով, որ հատկապես այժմ Հայաստանում տնտեսական վիճակը եւ միտումը մեղմ ասած դրական չէ, վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող ցանկացած գործչի համար առաջնային խնդիր ու նպատակ պետք է լինի որեւէ գործողության տնտեսական բովանդակությունն ու արդյունքը: Ահա այդ տեսանկյունից էլ ակնհայտ է, որ առնվազն հայտարարված, հրապարակային մասով, Հովիկ Աբրահամյանի Ֆրանսիա կատարած այցը ունի տնտեսական զրոյական ցուցիչ:
Մյուս կողմից, Հայաստանի պետական բարձրաստիճան պաշտոնյաների արտասահմանյան այցերը սովորաբար պետության հաշվին են, բայց ոչ պետության համար: Այդ այցերի առաջնային նպատակները լինում են անձնական խնդիրներն ու բիզնեսները, որոնք բնականաբար չեն արտացոլվում պաշտոնական հաղորդագրություններում: Ընդ որում, հայկական բարձրաստիճան «էլիտան» այդ հարցում արդեն բավական համբավ է ձեռք բերել թե Արեւմուտքում, թե Ռուսաստանում, որտեղ բարձրաստիճան պաշտոնյաները արդեն հոգնել են հայկական բարձրաստիճանների անձնական խնդրանքներից եւ այլեւս չեն ուզում ոչ միայն լսել դրանց մասին, այլ հանդիպել անգամ նրանց հետ:
Ֆրանսիայում իհարկե Հովիկ Աբրահամյանին վարչապետի եւ ԱԺ նախագահի մակարդակով այդուհանդերձ ընդունել են: Ինքնին հարց է, թե արդյոք Հովիկ Աբրահամյանի Ֆրանսիա կատարած այցը ընդհանրապես ունեցել է տնտեսական առաջնայնություններ, առաջնահերթություն: Այստեղ իրավիճակը այնքան էլ միարժեք չէ: Ընդհանրապես հարց է, թե ու՞մ նախաձեռնությամբ է տեղի ունեցել այցը, որը կարծես թե նախապես ազդարարված էլ չէր:
Հովիկ Աբրահամյա՞նն է աշխատել այդ այցի ուղղությամբ, թե՞ ֆրանսիացիներն են նախաձեռնել եւ հրավիրել Աբրահամյանին: Ի՞նչ դեր եւ մասնակցություն ունի այստեղ Սերժ Սարգսյանը: Այցը շրջանցե՞լ է նրան, թե՞ կազմակերպվել նրա հետ համաձայնեցված:
Այդ հարցերը Ֆրանսիայի դեպքում հատկապես հետաքրքիր են, քանի որ Ֆրանսիան եղել է Հայաստանի իշխանության բարձրաստիճան կազմի ձեւավորման կարեւոր «հանգրվաններից» մեկը: Նախագահի պաշտոնում կամ Հայաստանի «առաջին դեմքի» կարգավիճակում հայտնվելուց առաջ Ֆրանսիայով են «անցել» թե Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, թե Ռոբերտ Քոչարյանը, թե Սերժ Սարգսյանը: Արդյոք Հովիկ Աբրահամյանը կանգնել է այդ շարքում: Թե՞ նրան այդ շարքում կանգնեցնելու հարցն է փորձել պարզել Ֆրանսիան: Այդ եւ այդօրինակ հարցերի պատասխանը անկասկած կարճ ժամանակում չէ, որ պարզ կլինի: Բայց, այդ տեսանկյունից հետաքրքիր է, որ Հովիկ Աբրահամյանը Ֆրանսիայի վարչապետի հետ հանդիպմանը հիշեցրել է, որ վերջին անգամ վարչապետական մակարդակի այց Հայաստանից եղել է 2007 թվականին: Ֆրանսիա էր այցելել Սերժ Սարգսյանը: Արդյո՞ք Աբրահամյանը դրանով փորձել է ակնարկել, որ աժմ էլ ինքն է եկել «առաջին դեմք» դառնալու «լիազորագրի» հետեւից:
Միեւնույն ժամանակ, այն, որ Հովիկ Աբրահամյանի այցի ընթացքում չեն եղել տնտեսական կամ քաղաքական առարկայական հայտարարություններ, կարծես թե հուշում են, որ «լիազորագիրը» չի տրվել: