ՀՀ իշխանությունները պետք է պատրաստ լինեն բոլոր տեսակի ֆորսմաժորային իրավիճակներին

Հայտնի է, որ հունվարի 7-ին, Իրանի Անվտանգության բարձրագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Շամհանին հայտարարել է, որ Իրանը գեներալ Ղասեմ Սոլեյմանիին Իրաքում սպանելու համար ԱՄՆ–ից վրեժխնդիր լինելու 13 սցենար ունի։ Այս մասին հայտնել էր ՌԻԱ Նովոստին` հղում անելով Fars գործակալությանը։

Շամհանիի խոսքով` Իրանը Սոլեյմանիի սպանությանն ի պատասխան 13 սցենար է պատրաստել, որոնցից «ամենամեղմը գիշերային մղձավանջ կլինի Ամերիկայի համար»։

Հիշեցնենք` հունվարի 2-ի, լույս 3-ի գիշերը ԱՄՆ–ն Բաղդադի միջազգային օդանավակայանի շրջակայքում գործողություններ էր իրականացրել Սոլեյմանիի և իրաքյան շիական աշխարհազորի ղեկավարի տեղակալ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսի դեմ։ Վաշինգտոնում համարում են, որ նրանք առնչություն ունեն 2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Բաղդադում ամերիկյան դեսպանատան վրա իրագործված հարձակման հետ։

Ի դեպ  այս օրերին. ինչպես հայ,  այնպես էլ միջազգային փորձագետները  չեն բացառում, որ գեներալի սպանությունը տարածաշրջանում  կարող է անկանխատեսելի հետևանքների հանգեցնել:

Եւ թե այս պահի դրությամբ, գեներալ Սոլեյմանի սպանությունը ի՞նչ վտանգներով է հղի՝ տարածաշրջանի համար, NewsMedia.am-ը  փորձեց հետաքրքրվել հայտնի քաղաքական վերլուծաբան ԳԱԳԻԿ ՀԱՄԲԱՐՅԱՆԻՑ :

-Պարոն Համբարյան, ըստ Ձեզ, Քասեմ Սոլեյմանի սպանությունը ի՞նչպես կանդրադառնա տարածաշրջանի` մասնավորապես Հայաստանի վրա:

-Նախ ասեմ, որ Քասեմ Սոլեյմանը սովորական ռազմական խմբավորման հրամանատար չէր. վերջինս հանդիսացել է Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի (ԻՀՊԿ) «Քոդս» հատուկ ստորաբաժանման հրամանատարը, և մեծագույն զորահրամանատարի համբավ ուներ` ինչպես Իրանում, այնպես էլ նրա սահմաններից դուրս: Եւ   իհարկե. նրա սպանությունը շատ մեծ փորձաքար է՝ ոչ միայն Իրանի եւ ԱՄՆ-ի  առանց այդ էլ շատ բարդ հարաբերությունների տեսանկյունից, այլ նաեւ բավականին  մեծ խնդիրներ են  առաջանալու.  տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացների վրա առհասարակ:

Քանի որ բավականին  լավ տեղեկացված, եւ հատկապես Իրանի իսլամական հանրապետության արտաքին քաղաքականության դրվագներին լավ ծանոթ փորձագետները երբեւիցէ չէին կասկածում, որ պաշտոնական Թեհրանը՝ անպայման կարձագանքեր Սոլեյմանի սպանությանը: Հատկապես այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը շատ մեծ հպարտությամբ հայտարարում էր, որ հենց իր հրամանով է գեներալ Քասեմ Սոլեյմանը սպանվել:

Եվ դրա արձագանքը եղավ այն, որ երեկ Սոլեյմանին հարազատ Քերման քաղաքում հուղարկավորելուց ժամեր անց. Իսլամական հանրապետությունը անցավ կոնկրետ պատժիչ գործողությունների.Իրաքում գտնվող ամերիկյան այն ռազմաբազաների նկատմամբ, որոնցից եւ տեղի էր ունեցել Սոլեյմանի սպանության օպերացիայի կազմակերպումը:

Մասնավորապես, Իրաքում հրթիռակոծվել են Այն Ասադի և Էրբիլի ռազմաբազաները, որտեղ տեղակայված են ամերիկյան և կոալիցիոն զինված ուժերը, և մի շարք այլ ռազմական օբյեկտներ:Հարձակման համար ամբողջ պատասխանատվությունը ստանձնել է Իրանի Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը:

Ինչ վերաբերում է ՀՀ-ին, պետք է նախ նշեմ, որ ՀՀ-ի համար ամենակարեւորը՝ չեզոքություն պահպանելն է: Քանի որ բացահայտ Իրանին կամ ԱՄՆ-ին սատարելը՝  շատ մեծ խնդիրներ կարող է առաջացնել: Պետք է նաեւ նշեմ, որ ի պատիվ Թեհրանի եւ Վաշինգտոն՝ի նրանք երբեւիցէ մինչ օրս ՀՀ իշխանություններից չեն պահանջել իրենց հետ հարաբերություններում «ե՛ւ, ե՛ւ » ձեւաչափը ՝փոխել «կամ-կամ»-ի: Հենց սա է մեզ համար կարեւորը, որ մենք պահպանենք չեզոքություն՝ այս կոնֆլիկտում: Բայց միեւնույն ժամանակ, եթե իրավիճակը տարածաշրջանում կտրուկ սրվի, ապա չի բացառվում, որ Հայաստանը կարող է առնչվել որոշ խնդիրների. ինչն  իհարկե  բավակաին մեծ հարված կարող է  հասցնել Հայաստանի Հանրապետությանը:  Օրինակ, կարող է փակվել հայ-իրանական սահմանը, եթե ռազմական գործողությունները ավելի լայն մաշտաբներ ընդգրկեն:

-Պարոն Համբարյան, ի՞նչպես եք գնահատում ՀՀ-ի արձագանքը՝ կատարվածին:

- Ես շատ զարմացած եմ պարոն Փաշինյանի եւ նրա կառավարության կեցվածքից` սկսած հունվարի 3-ից: Երբ հայաստանյան փորձագիտական դաշտը մտահոգությամբ ընդունեց գեներալի սպանության լուրը: Ինչին պարոն Փաշինյանը շատ ագրեսիվ եւ վիրավորական արձագանքեց. իր սիրած, ռաբիզ ոճի` «հանգիստ նստեք տեղներդ» գրառումներով, վիրավորելով  այն փորձագետներին, ովքեր իրենց մտահոգությունն էին հայտնում տեղի ունեցած եւ հետագա գործընթացների վերաբերյալ:

Հիշում եք, խորհուրդ էր տվել «տնայնագործ գեոպոլիտիկներին հանգիստ նստել տեղները», քանի որ իրեն հայտնի ինստիտուտները աշխատում են: Պետք է նշեմ, որ Սոլեյմանի սպանությունից հետո՝,  տարածաշրջանի գրեթե բոլոր երկրներում անվտանգության խորհրդի նիստեր հրավիրվեցին` բացի ՀՀ-ից: Եվ այսօր միայն, երբ Իրանը արդեն արձագանքում է Սոլեյմանի սպանությանը,  նոր հասկանում են, որ պետք է Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստ հրավիրեն եւ քննարկում կազմակերպեն: Էլի լավ է. ինչպես ասում են` լավ է ուշ, քան երբեք: Քանի որ,  մենք դեռ դուխով  ապրում ենք՝  հետհեղափոխական էյֆորիայի մեջ ...

Բայց նորից եմ կրկնում. ՀՀ իշխանությունները պետք է պատրաստ լինեն բոլոր տեսակի ֆորսմաժորային իրավիճակների. թե՛ ԱՄՆ-ի ու Իրանի միջեւ ահագնացող ռազմական բախմանը,  եւ թե՛ մեծ քանակությամբ փախստականների դիմավորմանը:

ՆՈՆԱ  ԱԴԱՄՅԱՆ 

NewsMedia.am

Լուրեր  Հայաստանից եւ Աշխարհից