Ինտերնետով համակարգչային «վարակներ» տարածելը Հայաստանում քրեորեն պատժելի արարք չէ

ՀՀ քրեական օրենսգիրքը մշակվել է 2003թ., երբ Հայաստանում համակարգչային հանցագործությունները տարածված չէին, ինտերնետն էլ անմատչելի էր բնակչության լայն շերտերի համար: Այս է պատճառը, որ Քրեական օրենսգրքի կիբերհանցագործություններին վերաբերող հոդվածներն այսօր արդեն չեն արտացոլում իրական պատկերը:

Այս մասին այսօր ԱԺ-ում հրավիրված լսումների ժամանակ հայտնեց Ոստիկանության կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի գլխավոր վարչության 3-րդ վարչության 1-ին բաժնի պետ Սամվել Հովսեփյանը:

Արդյունքում, ըստ նրա, ստացվել է, օրինակ, որ համացանցով համակարգչային «վարակներ» տարածելը Հայաստանում քրեորեն պատժելի արարք չի համարվում:

«256-րդ հոդվածում պատժելի արարք է համարվում հատուկ հարուցիչներով ծրագրեր մշակելը, դրանք օգտագործելը, կամ այդպիսի ծրագրերով կրիչներ տարածելը, որը հետևանք է 2003թ. Հայաստանում ինտերներտի թույլ զարգացվածության, երբ համակարգչային տեղեկատվությունը փոխանացվում էր հիմնականում կրիչներով: Այսինքն՝ ինտերնետով տարածումը քրեորն պատժելի չէ»,- ասաց Սամվել Հովսեփյանը:

Բացի այդ, ըստ նրա՝ «651-րդ հոդվածում քրեորեն պատժելի արարք է սահմանվում համակարգ առանց թույլտվության մուտք գործելը, ներթափանցելը, որը կատարվել է պաշտպանիչ համակարգի խախտմամբ և անզգուշությամբ առաջացրել վնաս: Մինչդեռ կիբերհանցագործությունների մասին կոնվենցիան սահմանում է. «ներթափանցումն արդեն իսկ պետք է դիտվի քրեորեն պատժելի արաք»: Ի դեպ, օրենսդրորեն սահմանված չէ նաև, թե ինչ ասել է՝ պաշտպանիչ համակարգ:

Միևնույն ժամանակ, առկա օրենսդրությունը թույլ չի տալիս ամբողջ ծավալով իրականացնել համակարգչային հանցագործությունների բացահայտմանը նպաստող անհրաժեշտ քննչական գործողությունները, ապացույցների ձեռքբերմանն ուղղված օպերատիվ հետախուզական միջոցառումները: Նման միջոցառումների իրականացման համար, ըստ գործող իրավական ակտերի, անհրաժեշտ է դատարանի թույլտվությունը:

Բայց դա էլ տրվում է միայն ծանր և առանձնապես ծանր հանցագործությունների դեպքերում:

«Քանի որ համակարգչային հանցագործություններն ունեն վտանգավորության ոչ մեծ կամ միջին ծանրության աստիճան, այդ դեպքերում դատարանի որոշում ստանալը հնարավոր չէ»,- ասաց Սամվել Հովսեփյանը՝ հավելելով, որ նշված խնդիրները մասամբ ներառվել են նոր Քրեական դատավարության օրենսգրքի նախագծում:

Բացի այդ, մասնագիտական առաջարկությունները ներկայացվել են նաև Քրեական նոր օրենսգրքի հայեցակարգը մշակող աշխատանքային խմբին:

Սամվել Հովսեփյանն իր խոսքում ներկայացրեց նաև բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում վերջին տարիներին ոստիկանության բացահայտած հանցագործությունների վիճակագրությունը:

Այսպես՝ 2009-11թթ. բացահայտվել է 36 դեպք, 2012-ին՝ 38, 2013-ին՝ 82, իսկ այս տարվա 10 ամիսների ընթացքում գրանցվել է շուրջ 55 հանցագործության դեպք: