Մեդվեդևի գազային աչքալուսանքը

Այսօր Երևան է ժամանել ՌԴ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը։ Նա արդեն հանդիպումներ է ունեցել Կարեն Կարապետյանի, Սերժ Սարգսյանի հետ, Հայաստանի իր գործընկերոջ հետ հանդես է եկել համատեղ ասուլիսով: Հայ-ռուսական հարաբերություններն ունեն իրենց առանձնահատկությունը և շատ հաճախ պաշտոնական հանդիպումների մասին տրամադրվող տեղեկատվությունը չի բացահայտում դրանց էությունը, որովհետև բարձրագոչ հայտարարությունները, որպես կանոն, նպատակ ունեն քողարկել այն խութերը, որոնք առկա են երկկողմ հարաբերություններում:

Հայ-ռուսական հարաբերությունների ձևախեղմանը, դրանց վասալային բնույթին ակնհայտորեն նպաստել է գազի գործոնը: Այն էապես սահմանափակում է Հայաստանի ինքնիշխանությունը, իսկ Մոսկվայի համար` Հայաստանի վրա ներազդելու լուրջ լծակ է, նաև` PR-ի գործիք, որովհետև Հայաստան և Ռուսաստանի այսօրվա հարաբերություններում ռացիոնալ օրակարգն ու թեմաներն, ըստ էության, բացակայում են:

Հայաստանի համար գազի հատուկ սակագինը կպահպանվի նաև 2018–ին։ Այս մասին սյսօր Կարեն Կարապետյանի հետ հանդիպման ժամանակ ասել է վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը։ «Մենք նման համաձայնության ենք հասել՝ չնայած այն հանգամանքին, որ ավելի վաղ պայմանավորվել էինք այլ պարամետրերի անցնելու մասին։ Կարծում եմ, որ դա կնպաստի Հայաստանում տնտեսական իրավիճակի բարելավմանը»,– ասել է Մեդվեդևը։

Կարեն Կարապետյանը շտապել է հաստատել իր գործընկերոջ պնդումը` թեև ակնհայտ է, որ ճիշտ հակառակը` Ռուսաստանի էներգետիկ քաղաքականությունը, մեծ հաշվով, խանգարում է Հայաստանի տնտեսության դիվերսիֆիկացմանն ու զարգացմանը: Խնդիրը միայն էժան սակագնի բլեֆի մասին չէ` չնայած դա էլ էական հանգամանք է. Հայաստանի քաղաքացին ամենևին էլ չի շահում այն փաստից, որ սահմանին Հայաստանը Ռուսաստանից գազ է գնում 1000 խ/մ–ի դիմաց 150 դոլարով, որովհետև գազը ստանում է անհամեմատ թանկ սակագնով:

Ամբողջ խնդիրն այն է, որ սահմանին ռուսական իբրև թե էժան գազը «Գազպրոմից» գնում է նրա դուստր ձեռնարկությունը` «Գազպրոմ Արմենիան», որն այն սպառողին հասցնում է ամենևին էլ ոչ ռուսաստանցի սպառողի համար սահմանված ներքին սակագնով: Այսինքն` գործ ունենք մի անհասկանալի սխեմայի հետ, որը հարստահարում է Հայաստանի ժողովրդին և շահույթ է ապահովում «Գազպրոմի» համար: Սակայն «էժան գազի» լեգենդը լեգիտիմացնում է Ռուսաստանի գազային մենաշնորհը Հայաստանում` մեր երկիրը վերածելով «Գազպրոմի» մասնաճյուղի:

Հայ-ռուսական գազային համաձայնություններն էապես սահմանափակում են հայ-իրանական համագործակցության զարգացումը` երկկողմ մակարդակում, ինչպես նաև Թեհրանի այն նախագծերում, որտեղ Հայաստանին վերապահված է տարանցիկ երկրի կարգավիճակ:

Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Ռիչարդ Միլսը նույնպես ակնարկել է, որ մեր երկրի էներգետիկ համակարգում ամերիկյան պոտենցիալ մեծածավալ ներդրումներին խանգարող հիմնական հանգամանքը Հայաստանի տնտեսության մեջ մրցակցության բացակայությունն է:

«Էժան գազ» ձևակերպումն իրականում ռուսական էժան քարոզչություն է, որի խորքում Հայաստանի ինքնիշխանությանը սպառնացող էներգետիկ կախվածությունն է Ռուսաստանից: Նույն տրամաբանությամբ Մոսկվան անընդհատ թմբկահարում է Հայաստանին ռուսաստանյան գներով սպառազինություն մատակարարելու թեզը, որպեսզի մոտիվացնի Ադրբեջանի հետ իրականացվող սպառազինության միլիարդանոց գործարքները:

Իրականում` Մոսկվայի քաղաքականությունը տեղավորվում է կայսերական ցինիկ պրագմատիզմի համատեքստում: Տարակուսելի է այն նվաստացուցիչ հրճվանքը, որով մեր իշխանությունները արդարացնում են ռուսական նեոկայսերականությունը:  

1in.am