Մի պաշտոնյա-զինվորը փոխանակավում է մեկ ուրիշով...

«Վրացական երազանքն» ու Նոր տարվա մանդարինը

«Վրացական երազանքը» կարծես թե ճեղք է տվել: Վրաստանի իշխանական կոալիցիան, որի կնքահայրն է ռուսական կողմնորաշում ունեցող միլիարդատեր և նախկին վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլին, օրերս լավ «թեթևացավ», ազատվելով արևմտամետ ժողովրդավարներից:
Ամեն ինչ սկսվեց այն բանից հետո, երբ ներկայիս վարչապետ ու Իվանիշվիլու քաղաքական դրածո Իրակլի Գարիբաշվիլին պաշտպանության նախարարի պաշտոնից հեռացրեց «Ազատ դեմոկրատների» առաջնորդ Իրակլի Ալասանիային: Պաշտպանության նախարարը, ում մեղադրում են իր գերատեսչության բարձրաստիճան աշխատակիցների դեմ գործերն իբր քաղաքականացնելու մեջ, իր հերթին մեղադրում է վարչապետին՝ եվրաինտեգրման և ժողովրդավարացման ուղուց նահանջելու հարցում:
Ի նշան բողոքի Ալասանիայի հեռացման դեմ, կառավարոթյունը լքեցին նաև նրա կուսակիցները՝ եվրաինտեգրման նախարար Ալեքսի Պատրիաշվիլին և արտգործնախարար Մայա Փանջիկիձեն:
Աշնանային «նախարարաթափը», բնկանաբար, «անհանգստացրեց» արևմտյան գործընկերներին, որոնք, այս ամենի ետևում նշմարելով «Մոսկվայի ձեռքը», ի դեմս Ջեյն Փսակիի իրենց վրդովմունքն արտահայտեցին դատական համակարգը քաղաքական նպատակներով օգտագործելու և արևմտյան արժեքները դավաճանելու՝ Վրաստանի պահվածքի դեմ:
Այս քաղաքական շիլան եփվելու պահին Արևմուտքում գտնվող նախագահ Գեորգի Մարգվիլաշվիլին, որին վերլուծաբանները անգլիական թագուհի են համարում, անսպասելի կերպով իր ձայնը բարձրացրեց, հայտարարելով, թե այս իրավիճակը սպառնալիք է ստեղծում Վրաստանի եվրաինտեգրմանը:

Նահագահը հայտարարեց նաև, որ երկիրը պետք է կառավարվի «ուժեղ ինստիտուտների կողմից, այլ ոչ թե կուլիսներից», թափանցիկ ակնարկ նետելով իբր իշխանությունից հեռացած, բայց իրականում՝ Վրաստանի քաղաքական դաշտը վերահսկող Իվանիշվիլու բախչան:
Եթե այս ամենին գումարենք նաև նախկին նախագահ Միխաիլ Սահակաշվիլու ՝ մեծ քաղաքականություն վերադառնալու նկրտումները, որի գլխավորած «Ազգային միասնությունը» մեծ հանրահավաք է նախաձեռնում նոյեմբերի 15-ին Թբիլիսիի կենտրոնում, և այն հանգամանքը, որ դրան խոստացել են միանալ նաև Ալասանիայի «Ազատ դեմոկրատները», ապա իրավիճակը բավականին անկյանխատեսելի է դառնում:
Այն, որ հարևանի տանը կռիվ է ընկել, գուցե մեզ չի վերաբերվում, սակայն դրա հետևանքները չեն կարող անմիջականորեն ջանդրադառնալ Հայաստանի վրա, որի համար Վրաստանը, ցավոք, շարունակում է մնալ մեծ աշխարհի հետ մեզ կապող միակ ճանապարհը:
Հայտնի չէ, թե ինչ ավարտ կունենան Վրաստանն իր ազդեցության ոլորտում պահելու Ռուսաստանի ճիգերը: Եթե անգամ ենթադրենք, որ վրացիները համակերպվել են Աբխազիայի և Օսիայի փաստացի կորստի հետ, դժվար է պատկերացնել, որ այդ հպարտ ժողովուրդը կարողացել է մարսել օգոստոսյան պարտությունը: Ի վերջո, «վարդերի հեղափոխությունը» իրականություն դարձավ ոչ այքան Սահակաշվիլու, որքան այդ երկրի բնակչության ջանքերով, որն, ի դեպ, դեռ խորհրդային տարիներից համառորեն չէր «կարողանում» ռուսերեն խոսել, սակայն հեշտությամբ սերտեց անգլերենը:

Այնպես որ, այդ երկրի եվրաինտեգրումն ու նատոյացումը ցանկացած իշխանությունների դեպքում բավականին իրատեսական են թվում: Իսկ թե ինչպես դա կարող է անդրադառնալ եվրասիական ճանապարհը բռնած Հայաստանի վրա, դժվար չէ կռահել:
Իվանիշվիլու սցենարով զարգացումների դեպքում էլ, կարծես, մեր երկիրն առանձնապես չի շահում: Վրաստանի ներկայիս իշխանությունները չեն էլ թաքցնում, որ աբխազական երկաթուղու գործարկումը հայերը կարող են միայն երազում տեսնել: Օրերս Վրաստանի պետնախարար Պաատա Զաքարեիշվիլին հայտարարեց, որ այդ նախագծի իրականացման խոչընդոտը Մոսկվան է, որը չի ցանկանում դիտարկել նախագիծն իբրև զուտ տնտեսական, և փորձում է Աբխազիան ներգրավել որպես քաղաքական կողմ: Մի խոսքով, էշ մի սատկի՝ գարուն կգա:
Ցանկացած դեպքում, Վրաստանը ԵՏՄ չի գնա, ասենք նրան ոչ ոք չի էլ հրավիրում: Այս պայմաններում ինչպիսի՞ հեռանկարներ են սպասում մեր երկրին: Գուցե օսկանյանական կոմլիմենտարությունից հրաժարված Հայաստանին կհաջողվի միջնորդի դեր ստանձնել արևմտյան և արևելյան մոդելների միջև: Նույն Զաքարեաշվիլին, օրինակ, պնդում է, որ Վրաստանի ու Հայաստանի կապերի միջոցով կարող է համագործակցություն ծավալվել ԵՄ-ի և ԵՏՄ-ի միջև: Շատ գեղեցիկ է հնչում՝ բայց միայն այդքանը:

Այս բոլորը հարցեր են, որոնց պատասխանը մեզանում ոչ ոք չի էլ փնտրում: Մենք չենք էլ պատկերացնում, որ մեր շուրջը կատարվող իրադարձությունները կարելի է կանխատեսել և փորձել նախապատրաստվել հնարավոր զարգացումներին: Մեր պաշտոնական և ոչ պաշտոնական ատյանները որևէ կերպ չեն արձագանքել սահմանակից երկրի իրադարձություններին:Փոխարենը իշխանությունները հանճարեղ շախմատային քայլեր են անում, մի պաշտոնյա-զինվորին փոխանակելով մեկ ուրիշով, ժողովուրդն էլ մի կերպ իր յուղով տապակվում է: Դե իսկ հարևան Վրաստանի հետ հարաբերությունների հեռանկարները սահմանափակվում են այտեղիվ ձմեռային ավտոդողեր և Նոր տարվա մանդարին բերելու երազանքներով: Որոնք կարող և իրականանալ: Առայժմ դեռ կարող են...

Կարապետ  Մարգարյան