Մնում է հուսալ, որ թեժ աշունը ժամանակից շուտ չի վերածվի ցրտաշունչ ձմռան
Ըննդիմության վերջին հանրահավաքը կարծես թե պետք է այն «հաջորդ դասը» լիներ, որի ժամանակ եռյակը վերջապես պետք է գաղտնազերծեր իր մարտավարությունն ու ռազմավարությունը, Բարգավաճ Հայաստանի կարգավիճակին հասնելու ճանապարհին…
Բայց, ի տարբերություն նախորդի, այս անգամ ազգընտիրները իրենց դասը կարծես թե լավ չէին սովորել: Համենայն դեպս, դատելով հարթակի ներքևում հավաքվածների զրույցներից, մարդիկ փոքր ինչ հիասթափված էին:
Ինչպես և խոստացվել էր, այս անգամ հանրահավաքի գխավոր դերակատարը պետք է լիներ Գագիկ Ծառուկայնը, քանի որ հավաքվածների մեծ մասը, բառացիորեն կամ փոխաբերական իմաստով, նրա անունով էին երդվում: Ճիշտ է, չար լեզուներն ու տեսախցիկներն ասում են, որ Ծառուկյանը, մարդկանց հանրահավաք հրավիրելիս, որոշ ընտրական տեխնոլոգիաներ է կիրառել՝ սակայն դա չի փոխում այն փաստը, որ հրապարակի մեծամասնությունը հենց նրա մարդիկ էին:
Իհարկե, առաջնորդի սպասված խոսքում արդեն ծանոթ «Այսօր ես ձեր կողքին եմ...» կրկներգը, ինչպես միշտ, ոգևորիչ ազդեցություն գործեց Ազատության հրապարակի վրա, թեև անգամ հեռվում կանգնածները Ծառուկյանին իրենց աչքով արդեն տեսել էին: Բայց առյուծասեր դյուցազնի մյուս մտքերը բավականին հախուռն էին և դժվար ըմբռնելի:
Ճշմարտության առջև չմեղանչելու համար հարկ է նշել, որ որոշ դրական տեղաշարժ, այնուամենայնիվ առկա էր, ինչի շնորհիվ էլ ժողովրդական ընգվզման այս ակցիան բավականին լավ արտասահմանյան մամուլ ստացավ: Շատ լրատվամիջոցներ նշում էին, որ հանրահավաքի բազմամարդ լինելու պարագան, թերևս,նման դեպքերում ամենակարևոր գործոններից մեկն է:
Չնայած այն հանգամանքի, որ «Ժառանգություն» կուսակցության ներկայացուցիչ Ռուբեն Հակոբյանի խոստովանմամբ, մինչև վերջին պահը եռյակի կուսակցությունները չէին համաձայնեցրել ճանապարհային քարտեզ կոչվածը, նման մի բան ժողովրդին այնուամենայնիվ ներկայացվեց: Ճիշտ է, պարզվեց, որ լուսավոր ապագայի փոխարեն այդ քարտեզը առայժմ տանում է դեպի Հայաստանի մարզերը, ուր ընդդիմությունը պատրաստվում է մշտական գործող շտաբներ ստեղծել բոլոր բնակավայրերում՝ բոլոր ցանկացողների համար: Դա, իհարկե, անհրաժեշտ քայլ է, հատկապես հաշվի առնելով արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների պահանջը:
Ինչ վերաբերում է իշխանափոխությանը, որի անհրաժեշտության հետ համաձայն են եռյակի բոլոր անդամները, ապա չնայած նման պահանջ հայտարարվելուն, պարզվեց, որ այն «հիմա»-ի համար չէր: Այ, եթե իշխանությունը չհրաժարվի մեծամասնական ընտրակարգից և արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ չանցկացնի.. Իսկ մինչ այդ՝ ոչ մի նսացույց: Որովհետև՝ մենք մայդանների կողմնակից չենք, իսկ Բարգավաճ Հայաստանը ոչ մի ներքին թշնամի չունի: Ի դեպ, նմակ կարծիքի են նաև իշխանականները: Ասենք, Էդուարդ Շարմազանովի կարծիքով,Բարգավաճը ընդդիմություն չէ, չի էլ պատրաստվում դառնալ, այլ ընդամենը՝ այլընտրանք է:
Ընդանուր առմամբ, մայդանամերժ հարթակում տիրում էր բարեհոգի, մարդասիրական մթնոլորտ: ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն այնքան ջերմ խոսքեր ասաց Հայաստանի՝ ԵՏՄ-ին անդամակցելու մասին, որ լրիվ մոռացնել տվեց երդվյալ արևմտամետի իր երբեմնի համբավը: Պարզվեց, որ հայրենի ընդդիմությունը դրսում ևս ոչ մի թշնամի չունի: Եվ ինչպես կարող էր այլ կերպ լինել, հաշվի առնելով Ծառուկյանի ռուսամետ կեցվածքը, «Մեծ եղբոր» հետ ունեցած գործնական և անձնական բարեկամական կապերը: Դե իսկ Պապիի այն հայտարարությունը, թե Հայաստանը նույնիսկ ԵՏՄ կազմում կարող է դառնալ իրավական և ժողովրդական երկիր, ուղղակի ֆանտաստիկ դիվանագիտության ոլորտից էր:
Մեղրի տակառը մի փոքր դառնացրեց «Ժառանգության» առաջնորդը, ով որոշեց աղբը տնից հանել և խոստովանեց ներքին անհամաձայնությունների փաստը: Րաֆֆի Հովհաննիսյանը չթաքցրեց, որ իրենք դեմ են ԵՏՄ-ին, սակայն դառը հաբը քաղցրացնելու նպատակով հայտարարեց, որ արևմուտքն էլ բարի պտուղ չէ, և ընդանրապես՝ բոլորն ՝էլ նույն բանն են:
Հանրահավաքի տրամաբանական վերջնակորդն այնուամենայնիվ պատկանում էր հարթակային պայքարի առաջամարտիկ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին: Սկզբում նա հորդորեց հավաքվածներին խոստովանոլ, որ նրանք հավատում են իր կուսակցությանը, իսկ «այո» պատասխանը լսելով, գոհունակությամբ հայտարարեց, որ հենց դա էր «մեր պատասխանը Չեմբերլենին»:
Թե ինչ կապ ունի այս ամենի հետ Չեմբերլենը, հասու չեղավ անգամ հանրահավաքի առավել ուսյալ հատվածին, սակայն մի բան պարզ էր: Ժողովրդին անթաքույց ասվեց, որ նրա փոխարեն լայնաճակատ այրերը կմտածեն և կվճռեն: Կամ էլ՝ բուռն գործունեության պատրանք կստեղծեն: Իսկ թե ինչ կլինի այս ամենի վերջը՝ կարծես իրենք՝ եռյակականներն էլ առայժմ չեն պատկերացնում: Ինչպես սիրում էր ասել ԽՍՀՄ առաջին և միակ նախագահ Միխաիլ Գորբաչովը՝ գործընթացը մեկնարկեց: Մնում է հուսալ, որ թեժ աշունը ժամանակից շուտ չի վերածվի ցրտաշունչ ձմռան, իսկ ընդդիմության բռնած՝ միասնական պայքարի ճանապարհը առանց կորուստների կլինի և չի ավարտվի քաղաքական փակուղիներով:
Կարապետ Մարգարյան