Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի մեղրամիսը. Հանգուցալուծումը մոտեցել է

Ռուսաստանն ինչպես որ կա
Սովորաբար «մեղրամսի» տակ ենթադրվում է ինչ որ իրավիճակ, եւ արդյոք Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը հասել են երկարաժամկետ համագործակցության:
Միջազգային ներկայիս իրավիճակում դժվար թե կարելի է մտածել տասնամյակների կամ նույնիսկ մի քանի տարիների հեռանկարով, բայց կարեւորն այն չէ, թե ինչ է սպասվում, այլ այն, թե ինչ են մտածել: Իսկ մտածել են երկարատեւ բարեկամություն ու գործընկերություն:
Ռուսները թույլ տեղեր են որոնում Եվրատլանտյան ռազմավարության մեջ, ենթադրելով Ադրբեջանը, Թուրքիան ու Իրանը: Արդեն հասկանալի է դառնում, որ Թուրքիան ու Ադրբեջանը չեն կարող լինել Արեւմտյան հանրության գործընկերներ, չնայած երկար տարիների համագործակցությանը:

Ադրբեջանը հնարավություն ունեցավ համոզվելու, որ Արեւմուտքը գործընկեր չէ ղարաբաղյան խնդիրը լուծելու հարցում, եւ Հայաստանի ինքնիշխանության ու պաշտպանունակության ապահովումը բխում է ԱՄՆ-ի ու ՆԱՏՕ-ի շահերից:
Փաստարկներ շատ կան, նախեւառաջ խոսքը Թուրքիայի շրջափակման մասին է, երբ գործընկեր պետք է լինեն միջին եւ փոքր պետությունները: Բաքվում հասկացել են, որ միակ պետությունը, որն ընդունակ է իրեն վերադարձնել Ղարաբաղը, Ռուսաստանն է:
Աշխարհում ստեղծվել է քաղաքական ու աշխարհքաղաքական նոր իրավիճակ, եւ Արեւմուտքում ոչ ոք մեծ նշանակություն չի տալիս Ադրբեջանի խնդիրներին, որտեղ համակրում են Ռուսաստանին, եւ նա դարձավ կարեւոր գործընկեր Ադրբեջանի համար, քանի որ նրա ու Թուրքիայի հետ հայտնվել է մեկուսացման մեջ եւ շրջափակված պետությունների շարքում:
Արեւմուտքը հաճույքով զիջեց Ադրբեջանը Ռուսաստանի տնօրինությանը, եւ կասկած չկա, որ դա բավական օգտակար է Արեւմտյան հանրության համար: Նշաններ կան, որ ադրբեջանա-ռուսական այս մերձեցումը պայմանավորված ու նախաձեռնված է Թուրքիայի կողմից, որը շահագրգռված է բոլոր ուղղություններով Արեւմուտքի քաղաքական նպատակների տապալմամբ:

Ավելի վաղ Ռուսաստանի հետ Ադրբեջանի հարաբերությունները նույնպես ծավալվում էին Թուրքիայի ազդեցության տակ, եւ դա բավական հստակ կորելացվում էր թուրքական ԶԼՄ-ներում, որոնք աշխատում են կառավարության վրա:
Տեղին կլիներ հիշեցնել ՆԱՏՕ-ի ու Եվրոպական միության պաշտոնյաների ու փորձագետների հետ շփումների տպավորությունները. «Մեր հարաբերություններն ունեն ոչ թե նրբանկատ, այլ ավանդական նշանակություն»: Դա Հայաստանի դեպքում նշանակում է, որ եթե նա նույնիսկ խրվի կեղտի մեջ (ինչն արդեն տեղի է ունենում), Արեւմտյան հանրությունը շարունակելու է հայտարարել, որ իրենց դռները Հայաստանի համար բաց են, ինչն էլ կոչվում է «ավանդական» հարաբերություն:
Վերջին երկու տարիներին Եվրոպայում իսկապես հույսեր կային, որ հայտնվելով ողբալի վիճակում, Հայաստանը կվերադառնա եվրոպական կուրսին: Սակայն սպասումների պաշարը սպառվել է, եւ ժամանակներն արմատապես փոխվել են: Եվրոպան հիմա զբաղված է միգրանտների ահռելի հոսքով եւ Հայաստանի ժամանակը չունի:
Ընդ որում, չարժե սպասել լուրջ ֆինանսների, ոչ այն պատճառով, որ դրանք չկան, այլ որ Հայաստանին ֆինանսական օգնությունը դարձել է անօգուտ: Դա նույնն է, որ ֆինանսապես աջակցեն Ռուսաստանի մարզերից մեկին, որը գտնվում է պատժամիջոցների տակ:
ԱՄՆ-ի ու Մեծ Բրիտանիայի դեսպանատներն ստեղծված իրավիճակում արդեն եզրահանգումներ են արել եւ այդ մասին հայտնել իրենց կառավարություններին, ինչպես նաեւ եվրոպական հանձնաժողովին ու ՆԱՏՕ-ին:
90-ական թվականներին, մինչեւ 2003 թ., ԱՄՆ-ն Թուրքիայի, նշանակում է նաեւ Ադրբեջանի շահերի կողմն էր, ինչը ենթադրում էր Ղարաբաղի վերադարձը Ադրբեջանի վերահսկողությանը: Այդ ժամանակաշրջանում Հայաստանն ուներ որոշակի հնարավորություններ եւ կարող էր օգտվել զուգահեռ շահերից, սակայն երկրի քաղաքական էլիտան անփորձ էր եւ շփոթության մեջ էր ԱՄՆ-ի ու Արեւմուտքի նման համառ ճնշման պայմաններում:
Հետո եկավ «հայկական ժամանակաշրջանը», երբ Թուրքիան հայտնվեց շրջափակման վիճակում, ինչը Հայաստանին հնարավորություն էր տալիս ձեռնամուխ լինել Արեւմուտքի հետ մերձեցման քաղաքականությանը: Ցավոք, Հայաստանը չարեց եւ չէր կարող համապատասխան եզրահանգումներ անել: Հայաստանի էլիտան չափից ավելի վախկոտ էր՝ ինտելեկտուալ էական խնդիրներով: 

մանրամասն՝lragir.am-ում: