«Էապես աճել է պատերազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը. կարգավորումը դառնում է անհետաձգելի պահանջ». Ա.Մելիքյան
ԳԱԼԱ-ի հարցազրույցը ԼՂՀ նախկին արտգործնախարար, քաղաքագետ Արման Մելիքյանի հետ:
Պարոն Մելիքյան, վերջին շրջանում ԼՂհիմնախնդրի լուծման շուրջհայտարարությունները դարձյալակտիվացան: Նախքանհամանախագահների տարածաշրջանայցը նախ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբիամերիկացի համանախագահ ՋեյմսՈւորլիքը Մոսկվայում ԼՂ հարցով խորհրդակցություններից հետո հայտարարեց. «Օկուպացված տարածքները պետք է վերադարձվեն Ադրբեջանին»: Ջեյմս Ուորլիքըշեշտել է նաեւ, որ ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը պետք է համատեղ աշխատեն, որպեսզիկանխեն վտանգավոր էսկալացիայի տանող իրավիճակը: Այնուհետ ՌԴ ԱԳ նախարարՍ. Լավրովն էր խոսել բանակցությունների ակտիվացման մասին: Ի՞նչ եք կարծում՝սրանք ընթացիկ հայտարարություննե՞ր են, թե՞, այնուամենայնիվ, կողմերըշահագրգռվածություն ունեն կոնֆլիկտի լուծման առումով:
-Այս հայտարարությունները ես ընթացիկ չեմ համարում. հատկապես մեր և հարակից տարածաշրջաններում տեղի ունեցող աշխարհաքաղաքական զարգացումների ուղղվածությունն ու բովանդակությունն այնպիսին են, որ էապես աճել է արցախա-ադրբեջանական հակամարտության գոտում պատերազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը, և ներգրավված կողմերի միջև հարաբերությունների կարգավորումն աստիճանաբար դառնում է անհետաձգելի պահանջ: Ամբողջ հարցն այն է, թե այդ կարգավորումը կիրականացվի խաղաղ ճանապարհով՝ բանակցությունների միջոցո՞վ, թե՞ ուժի կիրառմամբ:
-Ամերիկացի համանախագահը Երեւանում հանդիպումներից հետո մամլո ասուլիսիժամանակ դարձյալ հայտարարեց ԼՂ կողմից տարածքներ զիջելու մասին եւկարեւորեց միջազգային խաղաղապահ ուժերի տեղակայման հարցը: Կարծես թեարձագանքներ չեղան: ԼՂՀ նախագահի մամլո խոսնակ Դավիթ Բաբայանը ԳԱԼԱ-իհետ զրույցում միայն նշել է, որ իրենք դեմ չեն խաղաղապահ ուժերի տեղակայմանգաղափարին, եւ որ խոսք չի կարող լինել միակողմանի զիջումների մասին: Ի՞նչ եքկարծում՝ ո՞րը կլինի փոխզիջումային լավագույն տարբերակը:
– Ես գտնում եմ, որ խաղաղ կարգավորումը պետք է հիմնված լինի բոլոր կողմերի համար ընդունելի սկզբունքի վրա՝ այս պահի դրությամբ հակամարտող կողմերն ազատ են նախապատվությունը տալ Մադրիդյան հիմնական սկզբունքներից մեկին և անտեսել կամ մերժել մյուսը և այսպիսով հակադրել ինքնորոշման իրավունքը պետության տարածքային ամբողջականության անձեռնմխելիության հրամայականին: Խաղաղ գործընթացը տեղից շարժելու համար անհրաժեշտ են որոշ հին մոտեցումների վերանայումներ և որոշ նոր գաղափարների ներմուծում: Այդ դեպքում հնարավոր կլինի խոսել ոչ թե կողմերի համար ցավոտ փոխզիջումների, այլ կողմերի շահերն ապահովող փոխհամաձայնության մասին:
Ուորլիքը հայտարարեց, որ ինքը Վիեննայում զեկույց ունի հրապարակելու ԼՂհիմնախնդրի կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ: Ի՞նչ եք կարծում՝ արդենորոշակի պայմանավորվածություններ կա՞ն, թե՞ ընթացիկ զեկույցներ ուհայտարարություններ են արվում:
– Հակված եմ կարծելու, որ կարող են ի հայտ գալ որոշ նոր գործնական առաջարկներ, թարմ շեշտադրումներ. իրավիճակն է դա պահանջում: Հետաքրքիր կլինի ծանոթանալ այդօրինակ զեկույցի բովանդակությանը:
-Պարոն Մելիքյան, հայտնի է, որ գերտերությունները մշտապես թելադրողի դերում են:Հասկանալի է -նաեւ, որ միջնորդ երկրները շատ հաճախ տարբեր շահեր ունեն, հիմաԼՂ խնդրի հարցում այդ երկրների շահերը համընկնո՞ւմ են:
– Ես այն տպավորությունն ունեմ, որ, թերևս, նրանց մոտ կարգավորման տեսլականի շուրջ մինչ այժմ եղած առերևույթ համաձայնությունը կարող է խաթարվել, և դա ոչ թե ինչ-որ մեկի չարակամության, այլ օբյեկտիվ աշխարհաքաղաքական պայմանների ճնշման արդյունքում է տեղի ունենալու: