Եթե երկու գյուղ անցավ Ադրբեջանին, ապա մյուս երկուսն էլ կանցնեն. ԱՀ նախկին վարչապետը Հին Թաղեր եւ Խծաբերդ գյուղերի հանձմանը հաջորդող հնարավոր զարգացումների մասին

Արցախի զգալի տարածքները հանձնելու, դրան նախորդող գործընթացների, եւ ՀՀ-ի սահմանների առաջ առկախված վտանգների շուրջ «Իրավունք TV»-ի տաղավարում զրուցել ենք Արցախի նախկին վարչապետ ԱՆՈՒՇԱՎԱՆ ԴԱՆԻԵԼՅԱՆԻ հետ:
- Պարոն Դանիելյան, պատերազմի թեժ օրերին ինքներդ եղել եք Արցախում (ընդ որում ոչ մեկ անգամ, եւ ոչ ձեռնունայն .- Հեղինակ): Եղել եք նախկին նախագահների հետ, եւ ներսից գիտեիք, թե ինչ էր կատարվում: Բայց, հաշվի առնելով շատ հանգամանքներ, խոստացել էիք, որ կխոսեք պատերազմի ավարտից հետո: Հիմա, կարծում եմ, արդեն ժամանակն է:

- Իրավացի եք, ես դեռ  այն ժամանակ իմ կարծիքը Ձեզ ասում էի, եւ խնդրում` դեռ չհրապարակել: Այո, արդեն առաջին երեք օրերին զգացի, որ մի բան այն չէ: Նախ նշեմ, որ Ստեփանակերտում սպասում էի, որ կտեսնեի համաժողովրդական համախմբում: Բայց ես տեսա միայն ժողովրդի կողմից համախմբում, իսկ թե՛ Արցախի, թե՛ ՀՀ-ի իշխանությունների կողմից շարունակվում էր սեւերի-սպիտակների կռիվը: Մեր հաղթանակած գեներալիտետը մատնված էր անգործության, որի մասին խոսել է ՀՀ երկրորդ նախագահը եւ շատերը: 
Հաջորդը, ես հոկտեմբերի սկզբին նկատեցի եւ ինձ ասացին, որ բանակի համալրում չկա` հույսները դրել էին  կամավորների վրա: Եթե հիշում եք, ՀՀ վարչապետն էլ հայտարարություն կատարեց, որ ով ինչ ունի թող հագնի, գնա պատերազմ: Ես շոկի մեջ էի. 30 տարվա բանակ ունենք ու նման բան... Նման հայտարարություն կարող էինք անել 90-ականների սկզբներին, երբ չկար ձեւավորված բանակ: Դրանից հետո իմ կասկածները խորացան: Ես նաեւ զարմացա, թե ինչպես թուրքերը ոտքով եւ շատ հեշտությամբ մտան Հադրութ: Նաեւ մենք տեսանք, թե ինչպես ադրբեջանցիները արագությամբ Ջեբրայիլից հասան դեպի Զանգելան, Կուբաթլու, իսկ մերոնք այնպիսի արագությամբ էին նահանջում, որ ադրբեջանցիները չէին հասցնում նրանց հետեւից: Սա իմ տեսակետն է, եւ ես գտնում եմ, որ պետք է գործ հարուցվի եւ ներկայացվի, թե ինչպես այս ամենը տեղի ունեցավ: 
Ես սկսեցի կասկածել, որ կա նախորոք պայմանավորվածություն, որպեսզի հանձնվեն որոշ տարածքներ, որպեսզի այս կերպ լուծվի Արցախի հարցը: Բայց ինձ համար հանելուկ մնաց` ինչո՞ւ հանձնեցին Հադրութը, քանի որ այն գրավելու համար լուրջ ջանքեր էին պետք: Հադրութը գտնվում է վերեւում, իսկ այն գրավելու համար ստորոտից պետք է բարձրանային: 
- Հադրութի գրավումը զարմանալի էր անգամ Հադրութի քաղաքապետի համար, եւ նա «Իրավունքի» հետ զրույցում նշեց, որ այնտեղ ընթանում էին ընդամենը փողոցային մարտեր:
- Այո, քանի որ քաղաքը ոչ թե պետք է քաղաքապետը պաշտպաներ, այլ բանակը: Նույնը տեղի ունեցավ Քարին տակում եւ Շուշիում: Նույնը կարող էր տեղի ունենալ Ստեփանակերտում, եթե ռուսները ժամանակին չգային: 
- Ի դեպ, ռուսների մասին: Օրերս Նիկոլ Փաշինյանի մտերիմ, Արցախի ընդդիմադիր կուսակցության ղեկավար Հայկ Խանումյանը Արցախում կազմակերպել էր հակառուսական ցույցեր` Խծաբերդ եւ Հին Թաղեր գյուղերի հանձնման հետ կապված: Այսինքն, անգամ այս իրավիճակում ակնհայտ հակառուսական տրմադրություններ հրահրելու փորձեր: Սա ի՞նչ միտում ունի:
- Հակառուսական ցույց անել Ստեփանակերտումª դա անհեթեթությունների գագաթնակետն է: Եթե հարց ունեին, թող դիմեին իշխանությանը, եւ եթե պատասխան չստանային, ապա նոր ցույցեր անեին. ես դա  կհականայի: 
Ինչ վերաբերում է Հին թաղեր եւ Խծաբեր գյուղերին, ապա դրանցից ավելի վերեւ ունենք Արփագետի եւ Սպիտակաշեն գյուղերը, որոնք գտնվում են սարի բարձունքում: Այսինքն, եթե երկու գյուղ անցավ Ադրբեջանին, ապա մյուս երկուսն էլ կանցնի: Այնտեղ կար նաեւ Պետրոսաշեն գյուղը: Իսկ այդ բարձունքը ռազմավարական եւ կարեւոր կետ է ՀՀ-ի ու Արցախի համար: Եթե մենք դա հանձնում ենք Ադրբեջանին, ապա տասնյակ կիլոմետրով մեր կապը կտրվում է Հայաստանի հետ: Երբ ես լսեցի, որ մտել են Հին Թաղեր, անմիջապես զանգահարեցի Արցախի ԱԽ քարտուղար Վիտալի Բալասանյանին եւ ասացի այն, ինչ նշեցի վերեւում: Մեր ռադիոանտենաները գտնվում են Մեծ Շենի բարձունքում: Խնդրեցի, որ անձամբ նա զբաղվի դրանով, ով էլ սկսեց զբաղվել: Հետո իմացանք, որ անտենաների հետ սկսել են աշխատանքներ տանել: Կրկին զանգել եմ Բալասանյանին եւ ասել, որ խաղաղապահների միջոցով վերականգնեն անտենաները: 

- Պարոն Դանիելյան,  44 օր շարունակ մեզ վստահեցնում էին, որ մեր բարձունքները անառիկ են, բայց տեսանք, թե որքանով էին անառիկ: Դուք զրույցի ընթացքում ասացիք, որ ի սկզբանե տպավորություն էր, որ պատերազմում պայմանավորվածություններ կային: Օրինակ, Ղրիմի լեգենդար զինվորական Արմեն Մարտոյանը կարծիք է հայտնել, որ այս պատերազմը իրականում վաճառված էր: Կիսո՞ւմ եք այդ տեսակետը:
- Վաճառված ասելու համար պետք է փաստ ունենալ, բայց իմ կարծիքով եղել են ինչ-որ պայմանավորվածություններ: 

Հ.Գ. Ներքաղաքական զարգացումների շուրջ Արցախի նախկին վարչապետի հետ ամբողջական զրույցը դիտեք «Իրավունք TV»-ի եթերում:
Զրույցը` ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ