Արցախի հիմնախնդրի կարգավորումը չպիտի ենթարկվի ձևաչափի փոփոխության և պիտի լուծվի ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շարունակական գործունեությամբ
Ինչպե՞ս է անդրադառնում տարածաշրջանում ներկայումս տեղի ունեցող իրադարձությունների ազդեցությունը Արցախի հիմնախնդրի վրա «Իրավունքը» հետարքքրվել ԱՀ ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության քարտուղար ՄԵՏԱՔՍԵ ՀԱԿՈԲՅԱՆԻՑ, ով նկատեց.
-2021 թվականի դեկտեմբերի վերջից մի կողմից Բաքվից հայտարարություններ են հնչում այն մասին, որ «Ղարաբաղը կորցրել է Ադրբեջանի կազմից դուրս լինելու տեսական և գործնական հնարավորությունը», որ «Մինսկի խումբն այլևս չի կարող զբաղվել ղարաբաղյան խնդրով,քանի որ Ղարաբաղի հարցն ինքնին փակված է», որ «Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի մասին խոսք լինել չի կարող» և որ «անհրաժեշտ է արագորեն սահմանագծել և սահմանազատել պետությունների միջև սահմանը, որպեսզի «վերջնականապես փակվի Ղարաբաղի հարցը», իսկ մյուս կողմից Երևանից են հնչում հայտարարություններ, որ «միայն հայերը Արցախում իրավունք չունեն ինքնորոշվելու», որ «օրենսդիր և գործադիր մարմիններում ակնկալվում է, որ ադրբեջանցիներ կարող են լինել» և այլն և այլն։ Այս պատմության մեջ ուշագրավն այն չէ, որ Բաքվի և Երևանի հայտարարությունները հերթական անգամ համաժամանակյա են, նույնիսկ կարելի է ասել՝ փոխլրացնող՝ քանի որ մենք արդեն սովոր ենք Հայաստանյան իշխանությունների ոչ հայանպաստ դիրքորոշմանը, այլ այն, որ ի պատասխան այդ հայտարարությունների՝ պաշտոնական Մոսկվայի կողմից հնչում են խիստ ոչ միանշանակ գնահատականներ։ Այսպես, հունվարի 14-ին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարեց, որ սահմանազատումը չի վերաբերում Ղարաբաղի տարածաշրջանին և կարգավորման հարցին, սա զուտ երկկողմանի խնդիր է։ Իսկ հունվարի 17-ին ԵԱՀԿ-ում Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Լուկաշևիչը հայտարարեց, որ Ռուսաստանը մտահոգված է, որ Մինսկի խմբի համանախագահները չեն կարող այցելել Լեռնային Ղարաբաղ։ «Ի՞նչն է մեզ անհանգստացնում. փաստն այն է, որ 3 համանախագահները դեռ չեն այցելել տարածաշրջան՝ իրավիճակին ծանոթանալու և կոնկրետ միջոցներ նախանշելու համար, որոնք կօգնեն կողմերին կապեր հաստատել մարդկանց միջև և լուծել հումանիտար խնդիրները»,- ասել է Լուկաշևիչը։ Իրավիճակը պարադոքսալ է նաև նրանով, որ Ալիև-Փաշինյան տանդեմը ձգտում է «ինչքան հնարավոր է շուտ փակել Ղարաբաղի հարցը», որ Փաշինյանը սատարում է Ալիևի՝ Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում թողնելու պահանջներին, իսկ Ռուսաստանի Դաշնությունը դեմ է դրան։ Ավելին, նույնիսկ 2020 թվականի պատերազմից հետո պաշտոնական Մոսկվան դեմ է ղարաբաղյան կարգավորման բանակցությունների ձևաչափի փոփոխությանը և հանդես է գալիս ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շարունակական գործունեության օգտին։ Իհարկե, Ռուսաստանը դեմ է Ղարաբաղի վերջնական «լքմանը»՝ ելնելով իր շահերից, քանի որ, եթե Փաշինյանը ճանաչի Լեռնային Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի մաս, ռուս խաղաղապահներն ինքնաբերաբար ստիպված կլինեն լքել այն, ինչը, մեղմ ասած, ներառված չէ Կրեմլի ծրագրերում, և ամբողջ իրավիճակի պարադոքսը հենց նրանում է, որ դա հակասում է Բաքվի և Երևանի համատեղ, համաժամանակյա ծրագրերին։ Փաստորեն, ուշադիր նայելով այդ իրողություններին՝ Հայաստանի ներկայիս վիճակը կարելի է բնութագրել այսպես. նրա ղեկավարությունը գործում է թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հետ համահունչ, իսկ Հայաստանի և Արցախի հարցը դեռևս կա, քանի որ դեռևս արտաքին ուժերը (տվյալ դեպքում՝ Ռուսաստանը եւ Իրանը) պայքարում են։ Մնում է միայն հասկանալ, թե որ պահին Ալիևն ու Փաշինյանը կհայտարարեն, որ «ՌԴ ԱԳՆ-ն Հայաստանի ռևանշիստական ուժերի հանցակից է»։