«Շուշիի հռչակագիր» կոչվող տխրահռչակ փաստաթղթով Բաքվի բռնապետը և էրդողանական վարչախումբը փաստացիորեն օրինականացնում են Հեյդար Ալիևի «մեկ ազգ, երկու պետություն» խորքային իմաստով պանթյուրքական կարգախոսը.Վարդան Ոսկանյան

Խնդիրը սակայն այն է, որ թե՛ Ադրբեջանում և թե՛ Թուրքիայում չեն ապրում միայն էթնիկ ադրբեջանցիներ և թուրքեր։ Հարց է ծագում, իսկ Թուրքիայի քրդերը, զազաները, լազերը և այլք ցանկանո՞ւմ են նույնանալ ադրբեջանցիների հետ կամ Ադրբեջանում բնակվող թալիշները, կովկասյան պարսիկները (թաթերը), լեզգիները և մյուս ոչ թյուրքալեզու ժողովուրդներն արդյո՞ք իրենց համարո՞ւմ են թուրքերի հետ նույնական։

Բաքվի բռնապետն այս տրամաբանական հակասությունը լուծում է շատ պարզ «մեթոդաբանությամբ»՝ փորձելով բիրտ և անխնա ձուլման քաղաքականությամբ թյուրքացնել անխտիր բոլոր տեղաբնիկ ժողովուրդներին։

Դրա վառ ցուցիչն է նաև, դիցուք, կովկասյան պարսիկներով բնակեցված գյուղերում, որտեղ նույնիսկ ճանապարհներ, ըստ էության, գոյություն չունեն, իսկ բնակչությունն ապրում է ծայրահեղ աղքատության պայմաններում, ադրբեջանականի կողքին թուրքական դրոշների պարտադիր առկայությունը։

Կցված լուսանկարում Ադրբեջանի երկու պարսկալեզու՝ Շամախիի շրջանի Մալհամ (որտեղ ծնվել է պարսից հռչակավոր միջնադարյան բանաստեղծ Խաղանին) և Ղուբայի շրջանի Ջիմի գյուղերից նման պատկերներ են, որոնցում մեծն Ֆիրդուսիի լեզվով մինչև օրս խոսող և հռչակավոր «Շահնամեն» իրենց դյուցազներգությունը համարող մարդիկ ամեն օր ստիպված են տեսնել ոչ թե հարազատ Իրանի, այլ, պատկերավոր ասած, Թուրանի դրոշները։