Մեզ կոտորում է ոչ թե թուրքը, այլ մեր հիշողությունը, և մտածում եմ, որ հայերը ցեղասպանվեցին նրա համար, որ մենք լինենք բարձունքում». Քաղաքացի

Մեզ կոտորում է ոչ թե թուրքը, այլ մեր հիշողությունը, և մտածում եմ, որ հայերը ցեղասպանվեցին նրա համար, որ մենք լինենք բարձունքում». Քաղաքացի

108 տարի առաջ քեմալական Թուրքիան հայերի դեմ իրականացրեց ցեղասպանություն, միակ նպատակը՝ բնաջնջել այդ ազգին ոչ մի հայ չթողնելու ցանկությամբ։ ԵՎ ահա
2023թ-ի ապրիլի 24-ն է, 108 տարի է անցել այն մեծագույն եղեռնագործությունից, որը տեսավ և ապրեց հայը։ 108 տարի անց էլ թուրքի նպատակները նույնն են, այն է՝ բնաջնջել մի ողջ ժողովրդի և վերացնել հայի գենը վերջնականապես։ Ծիծեռնակաբերդի բարձունքում հարցումներ իրականացրեցի քաղաքացիների միջև, ովքեր եկել էին այստեղ իրենց հարգանքի տուրքը մատուցելու անմեղ զոհերի հիշատակին։

Հարցին թե՝ թուրքը փոխվե՞լ է արդյոք, և արժե՞ նրա հետ բարեկամություն անել, քաղաքացի Սիմոն Սարգսյանը պատախանեց՝ չգիտեմ, չեմ կարող ասել, չգիտեմ նույնն են նրանք 108 տարի առաջ և հիմա հստակ չեմ կարողանալ ասել՝ կներեմ, թե՝ ոչ։ Հետաքրքիր էր մյուս քաղաքացու պատասխանը, որն էլ այսպիսինն էր.

«Ի՞նչ ա եղածն էլ կորցնե՞նք, եթե իրենք ընդունեն իրենց արածները ինչու՞ չներենք։ Առավել հետաքրքրաշարժ էր այն, որ տվյալ քաղաքացու մտերիմ ընկերուհին՝ տիկին Ասյան, որը իր հետ համակարծիք էր պատմեց, որ իրենք տեղահանված հայեր են եղել դեռևս 1826 թվականից՝ դարձյալ թուրքերի ձեռքով։«Մեզ կոտորում է ոչ թե թուրքը, այլ մեր հիշողությունը, և մտածում եմ, որ հայերը ցեղասպանվեցին նրա համար, որ մենք լինենք բարձունքում»։ Թե ինչ էր ցանկանում ասել քաղաքացին նման կերպ արտահայտվելով՝ թողնում ենք ընթերցողի դատին։ Ամենահետաքրքրաշարժը մեկ այլ քաղաքացու տեսակետ էր, ըստ որի՝ միայն տարածաշրջանային երկրների հետ բանակցելով կհասնենք խաղաղության «Եթե չբանակցենք քանի՞ տարի դեռ պիտի էսպես պատերազմենք։ Ավելի լավ կլիներ, որ բանակցություններ լինեին և ըստ դրա խաղաղություն կհաստատվեր։ Էսպես թե էնպես պիտի լինեն որոշակի քաղաքական հարաբերություններ, որ ըստ դրա էլ լինի խաղաղություն, ներել չներելու հարցը չէ խոսքը եզրափակեց քաղաքացին, ում խոսքերին համակարծիք էին իր հետ քայլող կոստյումավոր ընկերները…

Ներե՞լ քեզ ցեղասպանող և նույնը կրկնել ցանկացող երիտթուրքերին, ներե՞լ մինչև օրս քեզ ոչնչացնել ցանկացող, քեզ վիրավորող ու ատող ազգին, ներե՞լ մինչև այժմ Արցախը շրջափակած ու ազատ ապրելու իրավունքից զրկած ազգին, ի վերջո ներե՞լ այդքան հերոսների նահատակության համար, ներել ու բարեկամանա՞լ մի ազգի հետ, որը սպասում է գլուխդ կախես, որ քեզ թրատի, միգուցե ամեն քաղաքացի իրեն այս հարցերը տա, սկսած հարցմանս մասնակցող քաղաքացիներից, մի՞թե հնարավոր է եղբայրանալ թուրքերի հետ, այս հարցերի շուրջ պիտի խորհի յուրաքանչյուր հայի գենը կրող հայ, և պատասխանն էլ ակնհայտ է՝ ոչ մի դեպքում չծնկել թուրքին, այլ հզորանալ և հաղթել նրան։ Մարդիկ, ովքեր մտածում են բարեկամանալ թուրքերի հետ, միգուցե նրա համար են այդպես խաղաղասեր ու հանգիստ թվում, որովհետև թուրքերը դեռ նրանց դռան առաջ չե՞ն հասել։

Անժելա Սեդրակյան