10 Նոյեմբեր, 2013

«Եթե մեկ ուրիշը կարող է ինքնահրկիզվել չեխ ազգային հերոս Պալահի օրինակով, դա արդեն իր տակտիկան է…՚

Forums.am- զրուցակիցն է ԱԻՄ նախագահ Պարույր Հայրիկյանը: -Պարոն Հայրիկյան, վերջին օրերին սկսել եք քաղաքացիական ակտիվություն դրսեւորել: Նախ, ինչո՞վ է դա պայմանավորված, եւ երկրորդ՝ հեռու չգտնվելով պայքարի թեժ գոտիներից, ինչպես կգնահատեիք ՀՀ-ի ներքաղաքական իրավիճակը: -Խոսելով որևէ երկրի ներքաղաքական վիճակից, ի սկզբանե նշեմ, որ ես ինձ համար հստակ պատկերացում ունեմ. պետք է նշեմ, որ երկրի թե՛ արտաքին, և թե՛ ներքին քաղաքականությունը սերտորեն կապված է, ավելին` դրանք միմյանց արտացոլումն են: Իսկ քաղաքական վիճակը ինձ համար խիստ մտահոգիչ է: -Ձեր կարծիքով, ինչի՞ հետեւանք էր օրեր առաջ Ազատության հրապարակում տեղի ունեցածը: Պայքարի այդ տեսակով ինչի էր փորձում հասնել Շանթ Հարությունյանը: -Ընդհանրապես անառողջ է լռությունը: Անառողջ է քաղաքացիների մոտ գործնականության պակասը, երբ քաղաքացին տեսնում է անարդարությունը և դրա դեմ ընդվզում է: Նույնիսկ, եթե քաղաքացին սխալ է ու նրա ընդվզումը չի ուղեկցվում մարդկային արժանապատվությունը վիրավորող կամ քրեական դրսևորումներով, ապա դա միայն կարող է ողջունելի լինել: Սակայն վտանգավոր է ամեն ինչի նկատմամբ քաղաքացիների անտարբերությունը: Ընդհանուր առմամաբ ես դրանք ողջունելի եմ համարում: Բայց կան բաներ, որ երբեք չեմ արել, չեմ անում ու, երևի թե չեմ էլ անի: -Այսինքն դուք չէիք անի այն, ինչ արեց Շանթ Հարությունյանը, բայց եւ դեմ չեք խնդիրների մասին բարձրաձայնելուց, ճիշտ հասկացա՞: -Հեղափոխությունը` եղածը փոխելու ցանկությունն է, որի համար տարբեր ճանապարհներ կան: Ավելի շատ ընդունված է, որ հեղափոխությունը պետք է կատարել բռնությամբ: Որպես հայ քրիստոնյա մարդ, ես դրան սկզբունքուրեն դեմ եմ եղել: Մեր գաղափարախոսության մեջ էլ ամրագրված է, որ չար ծառը բարի պտուղ չի տա և ես էլ բռնի կերպով հեղափոխությունը չեմ ընդունում: Ինչ վերաբերվում է Շանթ Հարությունյանին, ապա դեպքի մասին տեղեկատվությունը խիստ հակասական է. սկսած նրանից, որ Շանթ Հարությունյանը խաղաղ երթ է ցանկացել անցկացնել, վերջացրած նրանով, որ ինչ-որ սադրիչներ հենց սկզբից փոխել են նրա բուն նպատակն ու ուղղվածությունը: Աշխարհում ընդունված է, որ հանուն ազատության և արդարության մարդկանց իրավունք է տրված նաև բռնի ուժ կիրառել, բայց ես երբեք դրանով չեմ առաջնորդվել: Նույնիսկ այնպիսի կարևոր հարցում, ինչպիսին պետականության ընդունումն էր, երբ ես և ընկերներս որդեգրեցինք անկախություն հանրաքվեի ճանապարհը: -Իսկ Ազատության հրապարկում տեղի ունեցած հայտնի միջադեպերի, եւ դրան ուղեկցող ակցիաների ժամանակ ընդհանրապես, ինչպե՞ս կգնահատեիք ոստիկանների դրսևորած վարքն ու գործունեությունը: -Ընհանրապես ոստիկանը պետք է իր պարտականությունը կատարի, ինչն էլ որ ըստ էության արվել է այդ օրերին, այսինքն, երբ տեսնում է, որ վտանգ է սպառնում իրեն և քաղաքացիներին, նա պետք է գործնականորեն միջամտի և նույնիսկ կարողանա հակադարձել բռնության դրսևորումներին: Շանթի հետ կապված որևէ բան ասել չեմ կարող, ինձ հասած ինֆորմացիան հակասական է, ընդհուպ մինչև այն, որ ձերբակալությունից հետո Շանթ Հարությունյանի հանդեպ բռնություն է կիրառվել: Մեկն ասում է կիրառվել է, ուրիշները գնալով, տեսնելով նրան ասում են, նման բան չկա և նրա արժանապատվությունը ոտնահարող ոչինչ չի եղել: -Ամեն դեպքում, Շանթ Հարությունյանի այս ըմբոստացումները ինչի հետևանք էին. երկրում առկա սոցիալ-տնտեսական անարդար իրավիճակի՞, թե՞ նա կոնկրետ իր անձնական բողոքն էր արտահայտում իշխանությունների հանդեպ: -Չեմ կարող ասել, թե Շանթ Հարությունյանը ինչ նպատակներ է հետապնդել, բայց ակնհայտ է, որ իր դիրքորոշումը համապատասխանում էր մեր ժողովրդի 91 թվականի ոգուն` այսինքն հայ ժողովուրդը դեմ է քվեարկում սովետական միությանը, քվեարկում է սովետական միության կազմից դուրս գալու համար: Եվ այսօր Հայաստանի իշխանությունները ձևացնում են, թե չեն ընկալում, որ սա ռուսական իմպերիալիզմի տրամադրություններին վերադառնալու հերթական քայլն է… Բնականաբար հայերի մի զգալի հատվածն էլ կարող է ընդվզել, դե իսկ Շանթ Հարությունյանն էլ, ընդվզեց իր ձևով: Օրինակ մենք հասարակության ձայնը լսելի ենք փորձում դարձնել հարցումների միջոցով, իսկ եթե մեկ ուրիշը կարող է ինքնահրկիզվել չեխ ազգային հերոս Պալահի օրինակով, դա արդեն իր տակտիկան է: Տարբեր են մոտեցումները: Ամեն մեկը Շանթ Հարությունյանի ասածներից կարող է իրենը վերցնել: -Շանթ Հարությունյանի կողմնակիցները հայտարարում էին, որ սա հասարակությանը զգաստացելու կոչ էր: Ձեր կարծիքով, իրականոմ ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ դա հասարակության վրա: -Լրատվամիջոցները որոշ չափով իրադարձությունը մատուցեցին հասարակությանը և դա բնականաբար մարդկանց օգնեց կենտրոնանալ, թե ինչու Շանթ Հարությունյանը գնաց նման քայլի: Շանթը մինչև Մաքսային միությանն անդամակցելն էլ տրամադրված էր հեղափոխության: Նա ինձ հետ քննարկել է, խոսել է, նույնիսկ ավելին. ասում էր, որ եթե ես իբրև ազգային ազատության պայքարի առաջնորդ դա չանեմ, ինքն է նման բան անելու: Իհարկե ես սա ժպիտով էի ընդունում, որպես կրտսեր եղբոր խենթություն: Ես շատ լավ գիտեմ, որ հայ ժողովուրդը հեղափոխության ժողովուրդ չէ: Պայքարող ենք, բայց ոչ հեղափոխական: -Իսկ ինչպե՞ս եք վերաբերում Շանթ Հարությունյանի այն կոչերին, որ նա պատրաստվում էր պայթեցնել նախագահականը: -Երբեմն հայտարարություններ են լինում որ, տարբեր մեկնաբանությունների տեղիք են տալիս, իսկ դրանց սահմանները իրավաբանների որոշելիք հարցն է: Չեմ կարծում, որ Շանթ Հարությունյանը այնքան անլուրջ էր մոտենում հարցին, որ ինքը պետք է 20 հոգով վառեր նախագահականը: Դա հռետորական հայտարարություն էր, ես այդպես եմ ենթադրում: Զրույցը՝ Զառա Ղազարյանի