Մասնավորն է ձեւավորում իր կամքին ու հմայքին հարիր միջավայր

Հանրային կյանքը կարծես թե իսկապես արթնանում է: Կարծես թե  հոգի ու մարմին է առնում գարնան նման կարոտալի քաղաքացիական հասարակությունը: Այս եւ այլ հարցերի համտեքստում էլ սկսվեց մեր զրույցը  հրապարակախոս  Կարեն Թումանյանի  հետ, ով  լայնորեն   զբաղվում է հանրային  շահերի պաշտպանությամբ:

-Առավել մանրամասն, կներկայցնե՞ք, թե ինչ գործունեություն եք ծավալում  ներկա պահին: -Մինչ ներկա կազմակերպության ստեղծումը գործել եմ ՙԱնարդարության և անհավասարության հաղթահարումը մայր հայրենիքում՚ h/կ-ի տիրույթներում: Այս ոլորտը զուգակշռում է աշխատավորության շահերի պաշտպանության ոլորտին, այսինքն գործունեությունս ավելի եմ ուղղորդել: Սակայն ես այսօր էլ բավականին սերտորեն համագործակցում եմ վերոնշյալ հասարակական կազմակերպության հետ: -Ձեր ստեղծած հ/կ-ները, ըստ էության, նպատակաուղղված են միևնույն հանրային շերտի պաշտպանությանը: Այսինքն Դուք բավականին ընդգրկուն և ոչ այնքան շահեկան գործունեության ասպարեզում եք: -Այո°, երբ գործում էր առաջին հ/կ-ն, մեզ դիմում էին բազմաթիվ, ամենատարբեր զբաղմունքի և խառնվածքի, դիրքի և գիտակցության տեր մարդիկ, որոնք անկարող էին պաշտպանել իրենց շահերը, պայքարել անարդարության դեմ: Մարդը, մեր իրականությունում հաճախ, գտնվում է անհավասար մրցակցության պայմաններում, քանի որ այլ մեկը շրջանցում է նրան, զարտուղի ճանապարհներով հասնում իր նպատակին: Սակայն անարդարությունն ու անհավասարությունը հասարակական կյանքում հնարավոր է վերացնել, երբ կվերանա կոռուպցիան: Այն պիտի° հաղթահարել, իսկ մենք լավ գիտենք, թե ինչ չափերի է հասել կոռուպցիան Հայաստանում:

Կարեն Թումանյանը  հանրային  շահերի պաշտպանի դերում է  հանդես գալիս

-Ձեր պայքարի գլխավոր նշակետը, կարծես, անապահով խավն է: Հանրային կյանքում որքա՞ն է նրանց ներկայությունը, տեսակարար կշիռը: -Ոչ պակաս 70%-ից: Եվ սա մեր բազմաթիվ սոցհարցումների արդյունքում է պարզորոշվել: Անշուշտ, սա ևս մի ահազանգ է, միջին խավի բացակայության ահազանգը: Բնականաբար, բավականին տխուր պատկեր է ներկայացնում ՙնվազագույն զամբյուղ՚ ասվածը: Ի±նչ է այն իրենից այսօր ներկայացնում: Մեկ անձի կենսաապահովման չափորոշիչը 60 հազար դրամ է. սա միայն սննդին է  վերաբերվում: Եկեք պատկերացնենք.  երեք հոգանոց ընտանիք, ուր երկուսն աշխատում են, մեկը երեխա է: Ու ինչպե±ս են նրանք գոյատևելու, չէ± որ կան նաև կոմունալ վճարումների, տրանսպորտի, հագուստի, ուսման վարձի, գոնե դեպքից դեպք հյուրընկալվելու և հյուր ընդունելու, հանգստի և բուժման խնդիրներ: Սա իշխանական մտածողությոն ձևաչափն է, ինչի վերջնարդյունքում բնակչության մեծամասնությունը ապրելու փոխարեն գոյապահպան խնդիրն է լուծում ամեն օր և ամեն ժամ: -Ցավալի է այս ամենն արձանագրել, երբ տարիներ շարունակ բարեփոխվում ենք և փորձում Եվրոպա մուտք գործել: -Իրավիճակը մի կողմից զավեշտական է, մյուս կողմից` մղձավանջային: Այսօր բարձր է համարվում 120-130 հազար դրամ աշխատավարձը, սակալն, այս պարագայում էլ աշխատավորը անապահով է, քանզի գնաճ է ամենուրեք: Ընդ  որում, գնաճը հաճախ արհեստածին է: Ես վաղուց եմ նման վերաբերմունքը ոմանց կողմից բնորոշել որպես շերխանների և շակալների տիրակալությունում կատարվող գործընթաց: -Ես մի թեմա եմ ցանկանում շոշափել, որն, ըստ իս, կհետաքրքրի և' Ձեզ, և' ընթերցողներին: Հաճախ եմ զրուցում մարդկանց հետ և պնդում, որ ռեսուրսազուրկ Հայաստանում կաշառակերներին պիտի ազգի դավաճան համարել` համապատասխան հետևություններով: Խոսքս   հատկապես  վերաբերվում է  տնտեսական հանցագործներին և գանձագողերին:

Աղուն   թակցնող մկանը  թակարդն է  պատժում

-Դեհ, վաղուց է հայտնի` աղուն փախցնող մկանը թակարդն է պատժում, կամ էլ կատվի թաթը: Մեր աշխատանքային ուղղիչ հաստատություններով եկեք  անցնենք, մեծամասնությունը նստած է տնտեսական հանցագործության հետևանքով: Բայց եկեք վերցնենք բոլոր կալանավորված տնտեսական հանցագործների վնասարարության հետևանքով առաջացած վնասը ու դնենք կշեռքի մի նժարին: Եկեք մյուս նժարին դնենք ընդամենը մեկ օլիգարխի թաքցրած հարկերի, մենաշնորհադիտական ոտնձգությունների և այլնի արդյունքում առաջացած վնասը: Վստահ եղեք, օլիգարխի մեղքը կշռող նժարը ակնթարթորեն գետնին կկպնի: Սա, բնականաբար, չի ենթադրում, թե Հայաստանում բոլոր օլիգարխները խոշոր հանցագործներ և թալանչիներ են: -Պարոն Թումանյան, ըստ իս երկրի երկրի տնտեսական կառուցվածքն է դրդում տնտեսական խոշորածավալ հանցանքների, չէ ոչ մեր իրականությունում ամեն բան, բացառությամբ, թերևս, տրոլեյբուսների, մասնավորի ձեռքում է, նրանք էլ թելադրում են խաղի կանոնները, ձևավորում իրենց կամքին և  հմայքին հարիր շուկայական միջավայր: -Միանշանակ հանքարդյունաբերությունը պիտի լինի պետական մենաշնորհ, ինչպե±ս կարելի է սակավ ռեսուրսներ ունեցող երկրի հանքերը հանձնել մասնավորին: -Ներկրումնե՞րը... -Առաջին անհրաժեշտության ապրանքատեսականին, վստահաբար, պետք է պետությունը ներկրի: Երբ լինում եմ արտասահամյան երկրներում, զարմանում եմ և հիանում. չկան սուպերմարկետներ քաղաքների կենտրոններում: Դրանք տեղակայված են քաղաքների ծայրամասերում, կամ, առհասարակ, քաղաքներից դուրս: Խնդիրը մեկն է. քաղաքների կենտրոններում գործելով, այդ առևտրային հսկաները էապես կխանգարեն փոքր և միջին առևտրականների գործունեությանը, կխաթարեն առողջ գործարար միջավայրը, ինչը կատարվում է մեր իրականությունում: -Աշունն է բախել մեր դուռն ու պատուհանը, ի՞նչ եք նախաձեռնելու: -Ամբողջ աշխարհում ընդունված են հանրային և քաղաքական կյանքի զարթոնք և եռք գարնանը: Մեր իրականությունում դեռ մարտից հայտարարում են, թե աշունը թեժ է լինելու: -Աշնան թեժությունը, անձամբ, մաճառում եմ տեսնում: -Այո°: Քաղգործիչներին հարցեր եմ ուղղել դեռ գարնան առաջին օրերին, օրախնդիր հարցեր, պատասխանը նույնական է` աշնանը կտեսնենք: Բայց ինչո±ւ աշնանը, եթե Հայաստանում ծառացած խնդիրները պիտի օր առաջ լուծվեն:

Զրուցեց`Վրեժ  Ա. Առաքելյանը