«Մեր հանճարը`քո բանջարին վնաս չի»

Օրերս, ՀՅԴ բյուրոյի Հայ դատի եւ քաղաքական հարցերի գրասենյակի պատասխանատու Կիրո Մանոյանը, անդրադառնալով Արեւմտահայոց ազգային համագումարի ազգային խորհրդի գործունեությանը, ԱՐ հեռուստաընկերությամբ կարծիք էր հնչեցրել,թե իբր Արեւմտահայոց խորհուրդը <կուլ է տվել թուքական խայծը>: Նա նաեւ նշել էր, որ խորհուրդը Թուրքիայի իշխանություններից քաղաքացիություն է խնդրել: Եվ թե ինչի՞ հիման վրա էր Մանոյանը նման հայտարարություն արել, եւ թե ի՞նչ խայծի մասին էր նա ակնարկել, պարզաբանման համար դիմեցինք Արեւմտահայոց ազգային համագումարի ազգային խորհրդի (ՀՀ-ի) լիազոր ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Արագած Ախոյանի մեկնաբանությունը, ով մեզ հետ զրույցում նշեց.

-Անկեղծ ասած, նախ ինձ համար աբսուրդ էր, երբ մեզ փորձեցին նման հարցադրում անել: Երբ հեռուստաընկերությունից լսեցի հարցը, խնդրեցի, որ հանդիպենք լրագրողի հետ, խոսենք՝ հասկանլու համար, թե որտեղից է գալիս այդ անհեթեթ հայտարարությունը, ապատեղեկատվությունը: Ի զարմանս ինձ տեղեկացա, որ հայտարարություն անողը Կիրո Մանոյանն է, ով համոզիչ եւ խելացի դեմքի արտահայտությամբ խոսում էր Արեւմտահայոց Ազգային Համագումարի այն գործառույթի մասին, թե իբր մենք մեր քաղաքացիություն ենք խնդրում Թուրքիայից: Ես գտնում եմ, որ նման հայտարարությունը գալիս է քիչ շփվելու, եւ իր մասին մեծ կարծիք ունենալու արդյունքում: Դա նաեւ սեփականաշնորհված տարածք մտնելու փորձի հետ կապված վերաբերմունք ցույց տալու մի ձեւ է` մարդկանց նկատմամբ: Հայտարարում եմ, որ բազմիցս եղել են առիթներ ոչ միայն Հայաստանում, այլ նաեւ ԱՄՆ-ում, Արգենտինայում, Եվրոպայում, երբ մենք
մի քանի անգամ առաջարկել ենք հանդիպել եւ ճիշտ ճանաչել իրար, որպեսզի մեկս մյուսին չխանգարենք եւ մեր ողջ ուժերը ոչ թե մեկս մյուսի դեմ կենտրոնացնենք, այլ մեր ամբողջական ուժը ուղղորդենք դեպի մեր պատմական հայրենիքը, կամ այսօրվա թուրքական իշխանությունները: Սակայն պարզվում է, որ մարդիկ տվյալ հարցի լուծումը, չգիտես ինչու, երկար տարիներ իրենց համար մենաշնորհ են համարել ու շարունակում են համարել: Ես չեմ կարծում, որ ՀՅԴ-ն այս պարագայում կիսում այդ Կիրո Մանոյանի կարծիքը:
-Ի դեպ, իշխող կուսակցությունը նույնպես, տարբեր առիթներով նշում է, որ քաղաքական թիմերը պետք է պայքարենք ոչ թե ընդդեմի, այլ՝ հանունի: Այս դեպքում, կոնկրետացրեք, թե դուք ի՞նչ գործունեություն եք ծավալում տվյալ կարեւորագույն խնդրի լուծման համար, եւ Կիրո Մանոյանն ի՞նչ է անում ըստ էության:
-Այսօրվա դրությամբ կան բազմաթիվ կազմակերպություններ, եւ անկախ նրանից մենք համամիտ ենք նրանց հետ, թե՝ ոչ, երբեք չենք ասել, որ մենք ճիշտ ենք, իսկ դուք՝ սխալ: Չկա նման բան: Այն մարդիկ, ովքեր զբաղված են Հայկական հարցով իմ եղբայրներն ու հարազատներն են, պարզապես այստեղ տեսակտեների եւ հարցին տարբեր անկյուններից մոտենալու խնդիր կա: Թող ոչ ոք չմտածի, որ իր անկյունն ամենաճիշտ անկյունն է: Վերջին հաշվով կան տարբեր մոտեցումներ եւ մարտահրավերներ, եթե մոտ քսան կամ երեսուն տարի առաջ այլ մարտահրավերներ էին, ապա հիմա դրանք փոխվել են: Ես պարզապես խորհուրդ կտամ, որ Կիրո Մանոյանը պատի հետեւից մի քիչ գլուխը բարձրացնող, հարեւանին հայհոյող ու թաքնվող տղաներին չնմանվի…
-Պարոն Ախոյան, Արեւմտահայոց Ազգային Համագումարի ազգային խորհուրդը կոնկրետ ի՞նչ խնդիր է լուծում: Ի՞նչը Ձեզ տարավ դեպի Արեւմտյան Հայաստան:
-Մեր կազմակերպությունը չէր լինի, եթե Արեւմտյան Հայաստանում չլիներ պրակտիկ աշխատանքը: Հավատացեք, որ ամբողջ մի ինստիտուտի գործառույթ ենք իրականացնում. Ուսումնասիրություններ` կապված Թուրքիայի ներքին եւ արտաքին քաղաքականության հետ:
Մեր գործառույթները սկսել են դեռ մոտ յոթ տար առաջ: Բոլորն էլ քաջատեղյակ են, որ այդ տարիների ընթացքում մեր ուժերը նվիրել ենք ուսումնասիրություններին, բացահայտումներին եւ թուրքական օրենքների ուսումնասիրություններին, ու բոլոր այն ապօրինություններին, որոնք անցյալ հարյուր տարիների ընթացքում իրականացվել են: Սահմանադրության եւ օրենքի կոպիտ խախտումներով հայության դեմ քայլեր են իրականցվել, ու որոշումներ են կայացվել: Նշեմ, որ երբ մեր կազմակերպությունը գրանցվեց, մի տեսակ աշխուժություն նկատվեց: Բոլորին ուզում եմ հիշեցնել, որ առաջին համագումարը տեղի է ունեցել 17 թվականին, երկրորդը՝ 19 թվականին Երեւանում, որը կազմակերպվել էր Անդրանիկ Օզանյանի կողմից, իսկ երրորդը` կազմակերպվել է 2011 թվականի դեկտեմբերի 10-ին` Փարիզում: Կազմակերպվեց Փարիզում, որովհետեւ բարոյահոգեբանական դաշտից հարցը պետք էր տեղափոխել իրավական դաշտ, որովհետեւ այսօր այլ մարտահրավերներ կան աշխարհի վրա եւ հին մեթոդներով պայքարել, միայն ողբալ եւ զոհի կարգավիճակով պահանջատեր լինել, ուղղակի անընդունելի է: Մեր կողմից ստեղծված կազմակերպությունը պահանջատեր է, իսկ եթե մենք պահանջագիր ներկայացնենք, ապա այն կլինի ամբողջական եւ թող բոլորը, այդ թվում նաեւ Կիրո Մանոյանը համոզված լինեն, որ տվյալ պահանջագիրը մինչ հրապարակելը, ինչպես շատ-շատերը, այնպես էլ ինքը, անպայման կտեսնի: Տվյալ հարցը մենաշնորհ չէ, սա հայրենազրկված մարդկանց ժառանգների խնդիրն է, ովքեր զրկվել են եւ իրենց հայրենիքից եւ ժառանգությունից եւ այն հսկայական կապիտալից, որի վրա ստեղծված է այսօրվա թուրքական իշխանությունների տնտեսությունը:
-Այդուհանդերձ, շատերին է հետաքրքրում այն հարցը, թե ինչո՞ւ եք խորամուխ եղել տվյալ գործունեության մեջ:
-Գիտեք, սա այն հարցն է, որը չպետք է հիշել միայն ապրիլի 24-ին ու լուրջ դեմքերով գնալ Ծիծեռնակաբերդ ու ծաղիկներ դնել անմար կրակի մոտ եւ դրանով իսկ բավարարվել: Սա այն տիրույթն է, որտեղ օր ու գիշեր պետք է աշխատել: Գտնում եմ, որ 100-ամյակի շեմին մենք պետք է որոշակի հաջողությունների հասնենք: Ցանկանում եմ նշել, որ 100-ամյակը ընդամենը առիթ է, որպեսզի մեր ձայնը կրկնապատկենք կամ ավելի հնչեղ դարձնենք:
-Հավատո՞ւմ եք, որ ի վերջո մի օր հաջողության կհասնենք:
-Անհնար է չհավատալ, որովհետեւ չի կարելի պատի ետեւում գտնվել ու ապահով զգալ: Մարդ պետք է համարձակություն ունենա `պատից այն կողմ էլ ցատկելու: Տվյալ խնդիրը շուտափույթ լուծել հնարավոր չէ, մենք ազգովի դեռ բավական երկար ճանապարհ պետք է անցնենք:
-Կիրո Մանոյանը փաստորեն նշել էր, որ Դուք <թուրքերի խայծն եք կերել>:Այսինքն ի՞նչ էր դա նշանակում:
-Դա մաղձի արտահայտման մի ձեւ էր. ինչ-որ մաձղ կա մարդկանց մեջ ու դրա համար էլ նման որոկավորումներ են տալիս մեր աշխատանքին: Կազմակերպված ֆորումներից մեկի ժամանակ, ժամանակ թուրքերն իրենք են առաջարկել քաղաքացիություն տալ մարդկանց: Գիտեք, թերի տեղեկատվություն ունենալը մարդկանց միշտ դնում է անհարմար իրավիճակի մեջ: Ամբողջական տեղեկատվությանը, մեր գործունեությանը ծանոթանալու համար բազմաթիվ անգամներ առաջարկել եմ հանդիպել: Երբ դեռ կազմակերպությունը գրանցված չէր, եղել են կոնսուլտացիաներ, համագործակցության եզրեր փնտրելու միտումներ, սակայն դա չի ստացվել: Մենք գնում ենք մեր ճանապարհով, իսկ ով մեզ քննադատեց կամ փորձ արեց ցեխ շպրտել մեզ վրա, ապա մենք ադեկվատ կպատասխանենք եւ համոզված եմ, որ դա ոչ մի լավ բանի չի բերի: Դարձյալ կնմանվենք հարյուր տարի առաջվա մարդկանց ինքնությանը եւ մեր ուժերը կծախսենք ոչ թե մեր հակառակորդի դեմ, այլ մեկս մյուսի դեմ պայքարելու համար: Սակայն անգամ այդ պարագայում մեկ է՝ պարտվողը մենք չենք լինելու:

Կամ ինչպես ասում են, <մեր հանճարը`քո բանջարին վնաս չի...>

Սոսե Չանդոյան