Ովքեր են «քրտինք» գողացողները, գործից չհասկացողներն ու նյութի մանյակները...
Աղքատ ու տխուր բյուջե
Եթե ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Խաչատուր Քոքոբելյանի համար հաջորդ տարվա բյուջեն «քրքաշ» բյուջե է և իրատեսական չէ, ապա տնտեսագետ, նախկին պատգամավոր, ԲՀԿ անդամ Վարդան Բոստանջյանի համար դա ուղղակի տխուր եւ աղքատ բյուջե է: Fnews.am-ի հետ զրույցում տնտեսագետ Բոստանջյանն ասաց.
-Կառավարությունն, ըստ էության, չի ցանկացել ամպագոռգոռ ու ականջահաճո հայտարարություններ անել 2016 բյուջեի մասով՝ փորձելով առավել պրագմատիկ եզրակացություններ տալ: 2014 թ. համար մենք ունեինք 3,7 մլրդ դոլարին համարժեք արտաքին պարտք, 2015 թ.՝ 4,4, իսկ հիմա նախատեսվում է 4,8 մլրդ դոլարին համարժեք դրամի պարտք: Պարտքը մեզ համար ստեղծում է լարված իրավիճակ՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, որ վաղը պետք է դա սպասարկենք: Այսօր արդեն 2016 թ. բյուջեում դրված է, որ 90 մլրդ դրամի չափով մենք մենակ արտաքին պարտքի տոկոսները պետք է մարենք, իսկ 90 մլրդը դառնում է 200 մլն դոլար: Իսկ այդ գումարով կարող էինք չափազանց մեծ ծրագրեր իրականացնել: Միայն այն, որ ոչ մի աշխատավարձ, ոչ մի կենսաթոշակ չի բարձրանալու, արդեն իսկ «չեպե» է՝ արտակարգ իրավիճակ: Բայց բոլոր դեպքերում, պայմանավորված բազմաթիվ օբյեկտիվ եւ սուբյեկտիվ հանգամանքերով, կարելի է դրա հետ համակերպվել, մի կերպ յոլա գնալ: Քանի որ մենք ուրիշների նման նավթ չունենք, որ ծախենք՝ ապրենք: Իսկ ինչ վերաբերում է կառավարման համակարգին, ապա այստեղ վիճակն առավել քան տխուր է:
-Այսինքն՝ այսօրվա կառավարման համակարգն իրեն սպառե՞լ է, ճիշտ հասկացա ՞:
-Ուրեմն սենց. էդ կառավարման մակարդակն ու դրա արդյունավետությունը, իմ համոզմամբ, շատ ցածր մակարդակի վրա է գտնվում: Եթե էդքան շնորհք ունենանք ու կարողանանք գոնե աստիճանաբար բարձրացնել կառավարման համակարգի որակը, ապա գուցե ինչ-ինչ տեղաշարժեր կգրանցվեն: Կարճ ասած՝ գործից պիտի հասկանան, էս երկիրը պտի սիրեն: Այլ ոչ թե մեր հաշվին հելնեն էս ու էն երկիր գնան: Ասենք՝ ծխախոտ վաճառողը, որ 10 դրամով օգուտ ա քաղում, ու իբր սոցիալական հարց լուծում, մարդը հոգի չի դնում, որ իր, իմ, քո, բոլորիս վճարած հարկերի հաշվին հելնեն՝ ստեղ- ընդեղ գնան: Չհաշված, որ փոքր ժամանակ տենց պրոբլեմներ են ունեցել:
-Պարոն Բոստանջյան, իսկ մի քանիսի անունը կտա ՞ք, որ մանուկ ժամանակներից այդպիսի պրոբլեմներ են ունեցել, ու հիմա էլ մեր հաշվին շարունակում են իրենց խրախճանքը՝չսիրելով իրենց հայրենիքը:
-Դու ինձ արի էդ դաշտ մի տար: Ես չէի ուզենա ձեր ասած ձեւով պատասխանեի, չնայած որ՝ մտքիս մեջ ունեմ իմ գնահատականը, մինչեւ անգամ ամեն մեկի կտրվածքով:
-Դե Ձեր մտքում մի պահեք, ասեք թող հանրությունն էլ ճանաչի օրվա «հերոսներին», եթե, իհարկե, մեկ առ մեկ չի հասցրել նրանց ճանաչելու…
-Էս պարագայում ավելի լավ է, կներեք համեստությանս համար, իմ նման երկիրը սիրեն, իմ նման ուրիշի քրտինքը չգողանան տանեն տուն, հասկանո՞ւմ ե՞ս: Հիմա ամեն շարժում համարյա թե դրանով է պայմանավորված: Հասկացա՞ր: Հիմի ես ի՞նչ կանգնեմ՝ ամեն մեկին ասեմ: Հետո տես. էդ նյութի վրա խփնվածությունը, մանյակահիվանդությունը, եթե կարծում ես, որ երջանկություն ա, ասեմ, որ էդ տենց չի: Որքան էլ որ ուզենաս խափնվես, որ հարստությունն ու ճոխ սպառումը երջանկության գագաթնակետն ա, ապա դա միայն փոքր ուղեղների մտածողություն է:
-Պարոն Բոստանջյան, իսկ այս դաժան իրականության պայմաններում, ըստ Ձեզ, ո՞րն է կատարյալ երջանկության բանաձեւը:
-Միայն ու միայն ներդաշնակությունը: Եթե անգամ մեծ վարձատրություններ էլ չունենաս, բայց ներդաշնակ լինես, դա արդեն բավարար պայման ա երջանիկ լինելու համար: Ինչի՞ են մեկ-մեկ ասում՝ սարի չոբանից երջանիկ մարդ չկա, որովհետեւ ինքը հանգամանքերի բերումով գտնվում է այնպիսի մի դաշտում ու իրավիճակում, որտեղ կզաքիսների եւ այլնի հետ առնչություն չի ունենում: Երբեք կաշկանդված չի լինում: Այ դրա համար ես ասում եմ՝ մարդու ուժն ու մեծությունը կայանում է նրանում, որ նա ինչքան էլ բարձրանա՝ այնքան էլ նրա հոգեբանությունը ներդաշնակ դառնա դրան զուգահեռ:
-Դժվար բաների մասին եք խոսում: Իսկապե՞ս հավատում եք, որ մեր օրերում կգտնվեն այդպիսիք:
-Մինչեւ անգամ ամենահզոր, կարող անձի վրա պետք չի հույս դնել, ժողովրդի մեջ է փրկությունը: Ժողովուրդը ժամանակավոր կարող է հիպնոզացված նոստալգիկ քնի մեջ լինել, բայց դա երկար չի տեւի: Մենք էլ էդքան լավը չենք, խորհրդային հարաբերությունների ժամանակ, «նեզամետնի» ուրիշի քրտինքը շատ ենք կերել, դրա համար հիմի պատժվում ենք: Այ, երբ որ խելքի կգանք, մարդ կդառնանք՝ կշտկենք մեր իրավիճակը: Ընդհանրապես մենակ հեքիաթներում ա լինում, որ մի հատ իշխան գալիս ա ՝ իբր ժողովրդին փրկելու: Իրական կյանքում տենց բա չկա. Ցանկացած ժողովդրի փրկություն ու հաջողություն՝ժողովրդի մեջ է: Այ դրա համար պտի ուշքի գանք ու խելքներս գլուխներս հավաքենք:
-Արդյո՞ք կհավաքենք։
-Միանշանակ:
Գայանե Զարգարյան